Świętochłowice - Forum bez polityki

Idzie to tyż posuchać na www.ojgyn.blog.onet.pl

Na dzisiôj narychtowôłech gryfnô gyszichta ło takij bożijmynce na Wynzłowcu. Możnoch jóm już sam we naszym radijoku łozprawiôł, ale jes łóna ci takô móndrô, iże werci sie jóm tuplowanie łopedzieć. Już terôzki blank niy bocza kajech jóm wysznupôł, łod kogoch jóm usłyszôł ani fto jóm nôjprzodzij napisôł, ale tak sie miarkuja, co te istne sie na mie niy pogorszóm, kiej jô to terôzki byda rzóndziół tak, jakech to spamiyntôł. A idzie ło szykownô bożomynka na ulicy Wschodnij we Chorzowie łod kieryj jes blank podle takigo szynku „Łania”. Dôwnoch tam na tym Wynzłowcu niy bół i beztóż niy miarkuja gynał eźli tyn krziż tam jesce jes abo go już niy ma, a ino gyszichta zdô mi sie gyszpant. A bóło to wszyjsko podle raji tak:
Żóła ci na tym Wynzłowcu jakiesik sto pôra lôt tymu nazôd chudobnô, próznô jak fójtowski miech po świyntym Môrcinie – gdowa, kieryj chopa zatrzasło na grubie. Miała ci łóna maluśkigo synecka i łobióm już napocznôł doskwiyrać srogi głód. Szło ci już wteda ku Wielkijnocy a łóni na isto niy mieli co do tyj gymby wrajzić. Poszła ci łóna śniym do lasa. Dziôło ci sie to we Wieli Pióntek, a iże niy miała ci łóna ze kim łostawić dziecka, wziyna sie synecka ze sia. Kiej doklechtała sie na górka, kaj terôzki jes chorzowskie planytarijum (a kaj bezmać ciyngiym jesce nynô wojsko świyntyj Jadwigi), uwidziała łorôz dupnô dziura we ziymi ze kieryj cosik pierónym blyndowało i szło usłyszeć jakosik muzyka. I chocia bóła festnie wystrachanô, wlazła rajn i znôdła sie we telij srogij izbie, we kieryj blyndowało łod goldu i roztomajtych inkszych szaców. Mechciyli sie, blyskali złote talary, droge kamiynie i co tyż tam jesce, a łod czego trza bóło ji ślypia zawiyrać. Telich skarbów to ci sie ta chudobnô baba nikaj i nikandy niy poradziyła wystawić, niy poradziyła sie tego forsztelować. Łobyrtła ci sie łóna tak naobkoło, badła tu i tam, podziwała sie na to wszyjsko, nó ale króm jij i jeji dziecka, żôdnego we pojstrzodku niy bóło. I, coby mieć łobie dismal grace fraj, synka wrajziyła na kluka podanô na take, na kierych po wsiach suszóm, wiyszajóm zawdy pranie kole trocinioka. Nó, i napoczła ci łóna zgrzybać, co ji ino we grace wlazło: goldowe klepoki, brilanty, szafiry i inksze droge kiźliki. Miała ci już blank nafolowanô zopaska, kiej sie kapła, iże i ta gryfnô muzyka ścichła, i te blyndowanie jakosik ci bóło corôzki myńsze i myńsze, a i to, co miała we zopasce, już tyż tak niy mechciyło i niy szklóło. Po jednym łoka mrziku ujzdrzała ino ta dziura we jaskinie, we tyj hyjli za kieróm blyndowała klara na dworze.
Wypruła ze tyj dziury na wiyrch, na luft. Tak ci jesce kukła na te swoji grace, we kierych dzierżyła krôj zôpaski i blank zgrabiała i miała bobki. Cóż ze tego, iże mô we tym podołku, we tyj zôpasce mocka goldu, szacu i dijamyntów? Na kiego dioska ji to wszyjsko, kiej gynał we pojstrzodku łostawiyła swojigo synecka? Nale, bóło już za niyskoro na lutość, na jankor. Kaj przodzij szło ujzdrzić ta srogô dziura, bóła już ino glyjtowanô ściana tego grónicka, kaj to bezmać te wojsko świyntyj Jadwigi do terôzka nynô. Napoczła praskać gracami, gorzścióma ło ta ściana. Baba chnet ło filip prziszła, chnet blank łogupła ze tego jankoru i lutości. Wszyjskie te pijóndze i brilanty, kiere zebrała ze tyj jaskini, ze tyj hyjli wysuły ji sie ze zôpaski, a łóna nic, ino targała kudły ze palicy, na côłki karpyntel mianowała swojigo synecka, napoczła fyrtać naobkoło i po côłkim tym gróniczku, po tyj kympie ze nôdziyjóm, iże kajsik jesce nojńdzie jakosik inkszô dziura do tyj jaskini. Targała trôwniole tela, co wszyjsko to już bół darymny futer, wszyjsko to bóło po próżnicy.
Terôzki festnie szkodowała sie, jamrowała i wajała tyj jeji chuci, tyj jeji srogij pragliwości i tego, co bóła takô przepadzitô, iże łostawiyła tego roztomiyłego synecka, coby ino jak nôjwiyncyj naściubić, nachabić goldowych pijyndzy i inkszych szaców. Tak, iże blank przepómniała ło matulkowym urzóndzie, ło mamuliczkowyj flyjdzie nad dzieckami. Uzdała sie, coby ze swojim jankorym i srogim grzychym pójńść do swojigo farorzycka. W te pyndy pogzuła na fara i ani niy kukła, na te goldowe pijóndze i inksze miechtaczki, kiere sie terôzki napoczli wekslować we gryfne złote, modre i inksze farbiste kwiôtki. I te ci farbiste kwiôtki łod tego czasu zawdy na wiesna, zawdy po Wielkanocy napoczynajóm tam, na tyj górce, kwiść.
Kiej już ta łoszkliwô i pragliwô baba przikwanckała sie – co jô gôdóm ? – przigzuła na fara do swojigo farorza, tyn nôjprzodzij jóm festelnie spierónowôł, ale niyskorzij, kiej już uwidziôł jeji srogô utropa i lamyncynie, smiyłowôł sie nad nióm i dôł ji gryfnô dorada, coby terôzki bez côłki rok mocka robiyła, mocka rzykała, i coby jesce pościyła łod wszyjskigo maszkytnego i fetownego jôdła. Wtynczôs – tak ji eklerowôł – moge sie przitrefić, iże kiej gynał za rok przijńdzie na tyn sóm plac, tam we tyj Szwajcarskij Dolinie, tyn gróniec sie juzaś łozewrzi i łoddô ji tego jeji synecka. Bół to procny i festelnie jankorny rok dlô tyj mamulki, dlô tyj gdowy po hajerze. Ciyngiym sie tyż przeciepowała, co bóła nôjgorszyjszóm we dziydzinie mamulkóm, i tak ci sie tropiyła, iże blank łosiwła. Stôła tyż ło to, eźli tyn beszóng na isto sie łotworzi, i eźli richtik ujzdrzi jesce swojigo roztomiyłego synecka? Eźli bydzie jesce żół? Abo fto sie niym we tyj ćmawyj hyjli, jaskini bydzie łopiykowôł? Fto mu narychtuje cosik do jôdła, i cy ftosik bydzie go tam – jak inksze mamulki – flyjgowôł? Przeca kiej tam bóła śniym, to żôdnego cowieka tam niy uwidziała ani tyż jakijsik inkszyj żywyj gadziny. Nale, rzykała jak ji farorz przikozôł, i tyż ciyngiym, sztyjc medikowała ło tym swojim synecku, i we dziyń i we nocy, i kaj ino bakała; wszandy. A czas ciurlikôł po maluśku i yntlich juzaś prziszôł tyn Wieli Pióntek. Gynał ło tyj samyj godzinie, ło szaroku, bóła ci już łóna we tyj Dolinie Szwajcarskij, przi tyj kympie. Jeji rzykanie i srogô wiara we słówecka tego przewielybnygo mieli być terôzki nadgrodzóne: uwidziała tyn srogi beszóng łozewrzity, razinku, nikiej łóńskigo roka, ze tyj dziury szło usłyszeć szykownô muzyka i blyndowało jak wtynczôs. Bez medikowaniô wkarowała rajn i niy kukała, blank niy spoziyrała naobkoło, ino pruła sztram, direkt do tego placu kaj ci łóńskigo roka łostawiyła tego swojigo synecka. Niy gawcyła sie nic a nic na te goldowe pijóndze, na te wszyjskie brilanty i inksze ciaćka i miechtaczki. Gzuła ino tam, kaj miôł być tyn jeji roztomiyły bómbel, tyn jeji pajpok. I jezderkusie! Dziw na dziwy! Tyn bajtel tam bół! Siedziôł gynał na tyj samyj sztandze kaj go łostawiyła. Bajtel bół blank zdrowy i uciyszny, i gracôł sie we tych wszyjskich gryfnych szacach, ciaćkach i goldowych klepokach. Wyglóndôł ci tak, choby dziepiyro co go tam na ta kluka posadzióła. Łapła ci tego najducha, przicisła do serca i kusikowała go choby nôjyntô. I ani sie na te wszyjskie klyjnoty niy podziwała, niy zaziyrała sie na to wszyjsko, ino drap wypolóła na luft.
I kiej sie znodła na szweli swojij chałupy łotuchła, dychła sie i napoczła halać, głôskać swojigo retniyntego synecka. Kiej już ździebko na isto dychła, napoczła ci sie tego śpikola pytać ło to, jak ta ci mu to tyż bóło we tyj jaskini. Co tyż to ćkoł bez tyn côłki rok. A tyn łebóń łodpedziôł blank gryfnie i ze rułóm:
– A, dejcie pokój mamulko, mie to ci tam nicego niy bóło knap, niy falowało. Miôłech moc łowiynziny, kierô niyftore masarze łochachmynciyli na wôdze. Miôłech tyż mocka żymłów i chleba łocyganiónego na wodze bez piekôrzy...
– A co miôłeś do piciô, co słepôłeś tam bez tyn rok?
– E... tam, słepołech dużo mlyka, wszyjsko to, co bambry i inksze gorole mieli dlô sia, kiej do mlyka na przedej, dolywali wody.
– A jakeś ty tak sie utrzimôł na tyj falycie, na tyj sztandze i niy śleciôłeś śnij?
– To bez te twoji rzykanie i to, iżeś mi tak przôła, trzimało mie sztram na tyj srogachnyj kluce.
Mamulka juzaś uholkała, łobjimała tego swojigo szkóta, porzykała juzaś szykownie. A niyskorzij skalyła tyn klyjnót, kierym sie côłki czôs bawiół tyn synecek (kiej go tam we tyj jaskini znôdła), lajstła sie szykownô dziydzina na Wynzłowcu i łobsztalowała u tamesznych mulôrzy gryfnô bożomynka, kierô tam na tym Wynzłowcu do dzisiôj (bezmać) styrcy.

_________________
Ojgyn z Pnioków