Świętochłowice - Forum bez polityki

Idzie to tyż posuchać na www.ojgyn.blog.onet.pl

We radijokach i telewizyji ino... łoszkliwŏ polityka, ze ftorōm blank niy kca być skuplowany. Nale, na to wszyjsko mōm jedyn recept.Terŏzki połozprawiōm ło... gowie, bo jak to stare ludzie gŏdajōm: „Co gowa to rozum, a co dupa to smrōd”!
Jakech już sam kejsik gŏdŏł, mōm we srogij zocy wszyjsko to, co napisŏł, i co rzōndziōł nasz srogi Ślōnzŏk – Stanisław Ligōń, barzij wywołany jako Karlik ze Kocyndra. Łōn tyż to i mie pŏrã razy prziwiōd na te idy, coby napisać cosik podanego do tych Jejigo gyszichtōw. Niy inakszij bōło i terŏzki, kej ci mi do palicy wpŏd taki pōmys, coby połozprawiać deczko ło... gowie.
Bo Wiycie, ze gowōm niy ma tak letko! Wszyjsko dzisiŏj na tym gryfnistym świycie mŏ na isto GOWA. I ludzie, i gadzina, i nagle (znaczy teksy, papioki, coloki i hufnŏgle), i ku tymu jesce kraut, kapusta tela, co ta kapuściannŏ gowa rozeznowo sie łod gowy czowiyka tym, iże je na isto moc przidajnŏ i festelnie użytniŏ! Nō ale, to wszyjsko wyjńdzie dalszij, beztōż tyż jadymy podle raje.
Dzisiyjsze dziołchy, frele, samotne niy majōm gowy ino gōwecki nikiej te ci sztrachecle, szpyndliki, pupy abo knolki łod ōłberiby. Kej ci jednakowōż takŏ sztrachecla bez gōwecki przidŏ sie na psinco, to u ludzi niy – je ci blank na łopach. Przeca sztyjc i jednym ciyngiym ludzie blank bez gowy łostowajōm srogimi ludźmi, posłami, ministrōma a bali i prezidyntōma. We szuli juzaś to roztomajtymi zortami gōwek sōm: nŏgōwki, łōmigōwki i pōłgōwki. I kejby tak kuknōńć, badnōńć sie naobkoło, to we dzisiyjszych czasach tych łostatnich, łosobliwie pojstrzōd naszych (Pōnbōczku łodpuść mi tyn grzych) politykerōw i naszych szkuciatych abo glacatych modziokōw je na isto mocka, chocia to niy zawdy na piyrszy łoka mrzik widać – je ci łōnych do pierōna.
Ze inkszych zortōw gowy mōmy jesce gowa familije (i niy zawdy jes ci to łojciec, pedziŏłbych – mało kedy), kerŏ to gowa je ino przidajnŏ do dŏwaniŏ na wszyjsko dlŏ wszyjskich, do bulyniŏ sztojerōw (dŏwkōw) i jesce ku tymu tyż do podszrajbowaniŏ borgu we jakimsik banku abo wekslōw. Krōm tego mōmy ci jesce gowy państwa, kerymi niy zawdy mogymy sie we świycie asić. Mōmy jesce tyż i gowy kościoła, „biŏłogowy” a poniyftorzi (ale takich je łycko) majōm gowy na karku. Ino ci take makrele, dorsze i zardiny blank niy majōm gowōw.
Nō i terŏzki cheba nŏjważniyjsze. We gowie driny siedzi wdycki filip, znaczy sie mōzg. Ja, jŏ miarkuja, co niy we kŏżdyj gowie, niy we kŏżdyj palicy ale tak sie gŏdŏ. We mōzgu mōmy roztomajte szlagfesty (po łacińsku – „ślakgotrefy”), łobłōnkanie, łopańtanie abo pobelōntanie filipa a we dobryj kaczmie mogymy sie tyż wrōłz łobsztalować smażōnka na śtyruch jajcach ze świńskim mōzgym, abo tyż i parszczōny mōzg na brōłtsznicie i to ci je cheba... nŏjszmektniyjsze.
Do porzōmnyj gowy przinoleżi gryfny hut bez kerego łosobliwie niy poradzōm żyć baby i poradzōm sztyjc suszyć łōń gowy swojich chopeckōw, znacy sie fest ciyngiym molyńdzić, forskać fōrt do dakli i wlazować na te gupie palice swojich chopōw. Chopowi hut na gowie dodŏwo powŏgi i słōszności. Chocia, tyż ci niy kŏżdymu, bo znōm takich, kerzy pyndalujōm na kole ale ze hutym na gowie i to ci je festelnie szpasowne.
Ale, ale... ze gowōm niyftorych moge być ci blank gyferlich, bo przeca gowy niyftorych posłōw, synatorōw, magistrackich rajcōw i byamtrōw wylywajōm ze sia tela wody, iże szłoby na isto śniōm ślywać drōgi i hulice, i uszporować we miastach i gminach cŏłkie miechy złociokōw, kere potrza wydŏwać zawdy bez lato na polywanie cestōw, chocia... tak choby corŏzki mynij tego bōło już terŏzki na naszych miyjskich hulicach.
Mocka naszych ludzi traci drugda gowa, kej grōzi jim nŏjmyńszo chocia grōza. Na tyn przimiyr jakosik nŏgło rewizyjŏ kasy, byzuch policajta abo skorzyjsze przikludzynie sie baby ze zanatoryjōm. Chocia moge sie przitrefić i tak, jak jednymu mojimu kamratowi.
Wrŏcŏ sie tyn mōj kamrat, kopidoł do dōm. Usiotany, zmŏchany. Jejigo starŏ pytŏ sie go:
– Co ci jes Hanysku? Wielaś dzisiŏj miŏł pogrzybōw?
– E tam, bōł ino jedyn.
– ??? Ino jedyn?
– Chowali my samygo naczylnika, lajtera urzyndu skarbōwego.
– Nō, i co z tego?
– Anō, kejby nic, ale kej my go ino na zicher zakopali, to byli take brawa, takŏ owacyjŏ choby na festinie PiS-u... musieli my bisować, powtŏrzać aże łoziym razy!
Szkolorz, kery mŏ jakosik protekcyjŏ, chmotyrstwo abo łojca rechtora, mŏ... dobrŏ gowa. Juzaś ło czowieku, kerymu sie darzi, kery wygrŏł sroge pijōndze we Totka gŏdajōm, iże mŏ mazel, mŏ srogŏ gowa abo, iże mŏ gowa na karku. Na gowa, na łeb piere sie niyprzociela a taki wōdz, kerymiu sie to przitrefiōło markiyruje i zadziyrŏ gowa do gōry.
Wszyjskie politykery (a miarkujecie to przeca przi kŏżdym welōnku) i chyntne do tego fachu kandidaty na posłōw, synatorōw, rajcōw i birgymajstrōw łōmiōm sie fōrt gowa (i to niy ino skorzij samego welōnku, bo niyskorzij to wszyjsko do imyntu przepōmnōm), coby sam wypokopić za nowe cygaństwa, kerymi kcōm łogupić nŏs łobywateli ło gowach deczko za knap na jejich wynokwianie. Wszyjskie juzaś nasze baby, babeczki, frele, mamzele, rzitule, raszple, tyn cŏłki frałcimer naobkoło ciyngiym tyż łōmie se gowa ło to, jak tyż ci nōm, chopōm zawrōcić ... gowa, cobychmy boroki lajstnyli jim nowy hut, nowy kostim abo jakisik pelcmantel. A majōm łone, te nasze baby jedyn medikamynt na to jak nōm sfyrtać gowa. Napoczyno jich festelnie boleć... gowa i zetwŏ to tak dugo, aże chop blank niy straci gowa i wybuli betki na to, co tyż sie to tako jedna ze drugōm mamzela ubzdała.
Po gowie tyż tymu borajstwu chopowi skoce zawdy baba, świekra i dziecka, kerym to dzieckōm kej sie jich niy czoso skokajōm abo szpacyrujōm figlŏjzy. Tu ale gynał klapuje szykownŏ powiarka, co łod przibytku gowa niy boli!
Poradzōm tyż gowy zawrocać paniczki szwockōm i kałfmanōm, niyrŏzki i pŏrã godzin za rajōm, a juzaś na łostatku, jak yntlich już wylejzōm ze składu abo łod tyj szwoczki, to jesce na łostatku bydōm cosik łoszkliwego mrōnceć ci pod kicholym.
Łod fuszōłki do gowy biere miara krejczy (jak cie stŏć na niygo) abo murchla, keryj wlejziesz na plynckiyrz, na kurzi ślyp abo keryj niy ślejziesz w banie abo sztrasynbance ze zica i takŏ mamzela musi stŏć.
Gowa abo fusisko zawiyszŏ wdycki winowaty chachŏr, kerymu takŏ razinku dorada dŏł jejigo anwalter, znacy alwokat. Juzaś fest gowōm piere ło mur we hereszcie (abo jŏ wiym, pewnikiym kajsik we ksiōnżkach abo fylmach) lecy jaki winowaty, ale ino kej gawcy bez kuklok heresztancki szucman. Tyż jesce gowōm belōnce ze zadku, za plecyskami swojigo chopa jejigo starŏ, a to skuli tego, coby skŏzać, iże łōna zawdy mŏ prawie. We gowa prōbuje sie trefić, ciepie sie w nia we kaczmie, szynku abo gospodzie flaszkami, glaskami abo zajdlami a juzaś w dōma szanobliwe ludzie (znacy baba, rzŏdzij chop) bierōm sie do tego nudelkula abo szykowny sebuwacz i tyż pierōm sie po gowach.
Nō, jedne je na isto prŏwdziwe. Do gowy wlazuje zawdy gorzŏła i piwo. Jednymu barzij, inkszymu mynij ale sztyjc na isto wlazuje i niyskorzij poradzi sfalić ze szłapōw bali i nŏjsrogszego chopa (co ło babach już sam niy spōmna, bo to je blank inkszŏ bŏjka). Niyftorym to ci juzaś zelter poradzi piznōńć do gowy kej mu fto spatrzi nowŏ sztela abo sōm poradzi sie zwyrtnōńć kole zesla, łod kerego niyskorzij niy bydzie go szło łodchlastnōńć. Ale to przecamć ganc ajnfach miarkujecie, bo niyjednygo takigo angyjbera poradzicie ujzdrzić kŏżdydziyń we telewizyji.
Kejsik, za starego piyrwyj, to gowa jesce niyftorym poradziyli uchlastnōńć topōrym ale terŏzki to sie gowy rzyźbi, maluje, strzidze i goli (czasym i blank na glaca jak to je we mōłdzie terŏzki u modziŏkōw).
Przi wojŏkach, u policajtōw i szucmanōw gowy potrza do noszyniŏ czopki i do łobyrtaniŏ niōm we lewo i prawo. Na gowie stŏwajōm kōmedijanty, fusbaloki kepkujōm gowōm, boksery pierōm drugich we gowa a juzaś przi ringowaniu sie szportlery stŏwajōm na gowie i robiōm taki szykowny mostek.
Nō, i możno terŏzki jesce na łostatek gŏdŏ sie, co „boligōwka” to szykownŏ szkolnŏ wymōwka a mōndryj gowie dosik na słowie! I to by możno ło tyj gowie na dzisiŏj stykło, prŏwda?

na podstawie opowiadania Stanisława Ligonia p.t. Głowa

_________________
Ojgyn z Pnioków