Świętochłowice - Forum bez polityki

Idzie to tyż posuchać na www.ojgyn.blog.onet.pl

Nó, tóż mómy już chnet półowa kwiytnia, tego szykownistego wiesiynnygo miesiónca we kierym latoś trefi sie nóm i Wielkanoc, i wiela, wiela uciychy, i to niy ino skuli tego, iżechmy mieli przi napoczniyńciu wicny, szpasowny „prima aprilis”. Ale, dzisiôj jes tyż ci gryfnisty fajer. Dzisiôj mómy Palmowô Niydziela. Chocia samtukej u nôs, to barzij sie zawdy gôdało, iże to niydziela kwiytnô, prôwda? Werci sie ale spómnieć podle raji jak tyż to sie wszyjsko ze tóm niydzielóm napoczło.
Pónbóczkowy Synecek tómpôł już dosik pôra lôt po tym naszym świycie, łod Galilyji (ze jeziorym Galilyjskim) aże do Judeji ze Betlejym i Jerozolimóm. Na tyj pustacinie na wschód łod Jeruzalym napocznół przodzij Jón Krzciciel. Tam, kole tego Morza Martwygo, niy ma to po prôwdzie pustynia ino taki – jak to móndroki gôdajóm – step, na kierym Jón Krzciciej móg nôjść i szarańce, i miód łod dzikich piszczołów lebo wespów. Wyrós ci nasz Pónbóczek na gryfnego karlusa i corôzki wiyncyj ci Śniym już ludzi deptało, i to króm tych dwanostuch apostli. Wteda tyż, te iber dwa tysiónce lôt tymu nazôd, we tym Jeruzalymie taki ci już bajzel, garus i łostuda sie zrobiyli, iże ludziska na isto już niy poradziyli tego ściyrpieć. Tak ci sie porobiyło, iże na ichnich farach już blank placu niy bóło dlô tych, co tam kcieli porzykać. Naobkoło, driny, pôłno bóło machlyrzy, handlyrzy i inkszych łoszkliwców, kiere kajplowali ichniyjszóm walutóm, kalyli łowiyczki, baranki lebo cukrówy, briwy na łofiarowanie dlô tych jesce poruch wiyrnych, wyczyniali roztomajte kónsztiki, a ku tymu roztomajte miglance kogo sie ino dało łoszydzić, to łoszeredziyli. Nó, tóż tyn nasz Pónbóczek tak ci sie znerwowôł, iże zawołôł ku sia tych jejigo dwanostuch apostli (do kupy ze tym ryżym, świdratym Judôszym) i pedziôł jim bół, iże jes nôjwyższyjszy czôs, coby Łón sóm do tego Jeruzalym sie przikludziół i zrobiół tam taki ci ordnóng, coby ludzie na wiyki, wiyków, amynt niy przepómnieli ło tym. Jak pedziôł, tak tyż i zrobiół. Zicnół sie na takigo, maluśkigo yjzelka, wzión sie do rynki próntek ze łoziny, pedzioł: wiooo, i kciôł w te dyrdy, jak nôjgibcij dokulwitać sie do tego gniôzda łozpusty i cygaństwa, i przeżynóńć tych wszyjskich chachmyntów, machlyrzy, zgłobników i inkszych roztomajtych łoszkliwców.
Nale, tyn yjzelek blank niy kciôł ci sztartnóńć, tak ci sie zapar, tak zasztopowôł szłapami, iże ani kroka niy dyrgnół. Napoczli mu tyż dobre ludzie ciepać pod sznupa mandle, roziny, datle i inksze maszkyty, coby ino tego Pónjezuska do tego dioseckigo Jeruzalym zasmyczół. A tyn yjzel nic, blank nic. I to niy skuli tego, coby łón bół taki ze żywota uwziynty, ino beztóż, co czuł, cosik ci mu wóniało, iże Pónbóczkowi we tym Jeruzalymie nic dobrygo niy przitrefi, iże to sie wszyjsko na łopach skóńcy. Dziepiyro jak mu napoczli pod szłapy ciepać take srogie blaty, liście łod palmów, tyn yjzel dôł sie skusić i blank polekuśku podeptôł do tyj Jerózolimy. I jak widzicie, yjzel to niy ma take gupie stworzyni, niy mô kyjzy miast filipa, i gôdanie, co ftosik jes gupi choby łosioł, to moge ino tego yjzelka-poczciwiny łobrazić. A, iże to bóło we ichnio niydziela, mómy terozki fajrowanie „palmowyj niydzieli”, łod kieryj napoczynô sie nóm Wieli Tydziyń. Srogi Tydziyń, bo wiela sie tyż tam ze tym naszym Pónjezuskiym dziôło. Co sie dziôło, niy byda Wóm sam gynał tuplikowôł, bo znôcie to ze katyjmusu i bydzie Wóm to jesce bez côłkie rekolykcyje eklerowane. Dosik, co Wóm rzykna, iże gynał mómy dzisiôj ta Palmowô Niydziela, i we wszyjskich samtukej kościołach kapelónki po procesyji pokropióm te palmy, kiere ze sia na fara przitargôcie.
Fto kciôł, to już sie zawczasu lajstnół na targu takô palma, zbajstlowôł sóm abo sie jóm jesce sprawi na placu przed „Józefkóm”. Grunt, co kôżdy takô palma we chałpie bydzie miôł. Te świyncynie, tyn pokropek tych palmów, to tyż ci bół (bôł i jes, bo to zasik jes corôzki barzij we mółdzie) gryfny, ale to richtik szykowny zwyk. I tyż nasze Starki zawdy gôdali:
Kiej we palmowô niydziela klara świyci, pôłne ci bydóm stodoły, faski i siyci!!!
U nôs to ci tak do porzóndku tego niy widać (chocia Świyrkole przed tymi ze Łorzecha tyż sie poradzóm paradzić), ale po wsiach, po naszych roztolicznych dziydzinach, to ludzie rychtujóm take palmy już na dwa tydnie przed niydzielóm palmowóm. Sómech kiejsik widziôł take kwiôtkowane, wyplecióne palmy duge na śtyry-piyńć myjtrów (abo i wiyncyj?), kiere aże dwuch-trzech chopa musiało do kościoła smyczyć. A mogecie sie forsztelować, kiej przi gryfnyj launie, przed kościołym wszyjskie baby, samotne abo wydane, we krasiastych szatach, bufiastych kieckach ze zapaskami, chopy we paradnych jaklach, hajerskich móndórach, pómpiastych galotach i wygutalinowanych, wyglancowanych szczewikach, kôżdô familijô targô swoja palma, coby jóm ksióndz dobrodziyj pokropiół, poświyńciół. A niyskorzij zasik ludzie szli na pola, na swoji zôgóny, kaj na winklach stôwiali, wtykali do ziymi kónski lebo côłke, myńsze palmy, coby jim sie bez lato żôdne chroboki, glizdy i inksze roztomajte łoszklistwo niy plóncło we łobiyli, we zasiónym, i coby żôdnô tam ulicha, gradzisko, pieróny i inkszy dopust Boży jejich dziedziny niy dopôd, niy spolół, niy łobalół. Tyż kónski, abo côłke, ino maluśkie palymki, trzimało sie we chałupach, kajsik na byfyju, na szrancku, we łoknie, coby żôdyn pierón bez lato we chałpa niy prasknół, coby sie wszyjsko jak przinoleżi uchowało zdrowo i szczynśnie. We tych palmach byli tyż i kociki, baźki ze łoziny, wiyrzbowe, kiere sie łykało coby cowiek kucaniô, abo tubery niy łapnół, i na wszyjskie choróbska chyrtónia i zymbisków. Możno to i zabobón – jak gôdajóm angyjbery – ale tak zawdy bóło i szlus.

_________________
Ojgyn z Pnioków