Świętochłowice - Forum bez polityki

Idzie to tyż posuchać na www.ojgyn.blog.onet.pl

Starszyjsze – co jô gôdóm? – te, co sie wczas urodziyli Chorzowioki, to jesce boczóm, spómnóm sie szynk ze bilijardym łod Kosmalinyj na Pudlerskij. Miyszkôł ci tyż tam, antryj w antryj, stary Pilawa u kierego zawdy bóło knap ze złociokóma, a smacysko na gorzôła, abo chocia kufa piwa, miôł zawdy sroge. Prziszôł ci łón kiejsik po mszy, po sumie ze takóm palmóm do tego szynku, a suszóło go... jak sto diosków, bo we sobota z kamratami pôra szpilów we szkata zmachlowali, a i we bilijarda ździebko łod nich wygrôł. Nó, tóż suszóło ci go we chyrtóniu, lynzyk ci miôł jak starô fuzekla, w gymbie jak w tryjtku łod Cieślika. Nó, co jô Wóm byda sam łónaczyć. Fto słepie, tyn sie to poradzi forsztelować. A we kabzi u niygo wymiecióne do prózna; rest musiôł jesce we Barbórce wciepnóńć do takigo bojtla na patyku (tak kiejsik zbiyrali na taca), bo kościylny kôżdego takigo miglanca gynał uwachowôł. A, iże bół taki zwyk (ło kierym żech już sam gôdôł), co łykało sie te kociki ze łoziny, tak tyż i łón połobrywôł gorść tych kotków i pado do tych, co już tam przodzij byli, eźli sie fto śniym niy wetnie, iże côłkô gorść tych cicików łoroz łyknie. Jedyn wigyjc, szpasownik sie śniym ło achtlik gorzôły wetnół. Stary Pilawa wciep ta gorść kocików do gymby i napocznól społykać. Łykô tak i łykô, i corôzki barzij sie cerwióny na fresie robi, napoczynô sie dowić, ślypia mu wylazujóm na wiyrch i aże ci go ciepło na dyliny, łobalół sie, choby go krymfy chyciyli. Gawcyła sie na to za szynkwasym starô Ana Kosmalinô i łorôz rycy:
– A dyć hilfnijcie mu, spomóżcie mu, bo mi sie sam blank przi niydzieli udowi i jesce byda miała łostuda ze policajtóma, i ani stary dochtor Elke mu niy hilfnie, bo sie na niydziela do familije na wieś wykludziół.
A miyszkôł ci we placu (łod 11 Listopada) Jółzel Świyntek, kiery robiół ci we magistrackij fyrmie za guliktrałlera (guliktrałchra). Rypnół po niygo Lojzik łod Nowarzinyj (kiery zawdy z rana przilazowôł do Kosmalowego szynku, coby sie gynał szkata naumieć). Nó, i dziepiyro Jółzel ci tego starego Pilawy retnół jak mu chyrtóń przetkôł fedróm do borowaniô, do brandzlowaniô haźlików. A już przeca za dôwnego piyrwyj mój Starzik gôdali:
– Niy być chopie przepadzity, jedyn kocik styknie, coby łod choróbska hilfnóńć, a i jesce niy łykej na sucho. Nôjprzodzij szluknij deczko piwa a niyskorzij łykej na zdrowie!!!
Miała ci ta palmowo niydziela jesce inksze cufale. Te kociki to tyż bezmać byli dobre na laksyra, tak samo jak korowina serwano we palmowo niydziela ze byrków (kij by fto niy wiedziôł – to ze brzozowygo stroma). I trefiół ci sie taki fal, co to Bercik łod Majzlinyj przeziómbnół i fest ci go kucanie chyciyło. Poszôł ci łón wartko do dochtora, tyn ci mu jakisik tyj przepisôł. Wlôz Bercik do japtyki, dôł recept, ino iże miôł pecha, bo mu dali zamiast tyju na kucanie, kora ze byrki na laksyra. Naparzół Bercik w dóma tego tyju. wysłepôł, nó i tak za jakiesik trzi dni trefiół tego dochtora, co to łon u niego bół.
– I co panie Bercik, pomóg tyn medikamynt, kierych wóm przepisôł? Kucocie to możno jesce?
– A bo to jô móm łopowoga sie kucnóńć panie dochtorze. Dyć kiej jô ino deczko kucna... to zarôzki musza galoty seblykać!
I sam mi sie spómniôł inkszy fal, jak to skuli kocików jô sóm uszôł życiym i to kaj? U zymbola, znaczy u dyntysty. To ci jes ale dugszô gyszichta i beztóż tyż musza napocznóńć podle raje, łod samiuśkigo zaraniô.
Miyszkała ci sam u nôs na Krojcce starô Ulmancynô, kierô sie jesce ze mojóm Mamulkóm kamraciyła. Miała ci łóna dwuch synków, kierym – jak to dôwnij stare ludzie mieli we zwyku – bez zima kôzała ciyngiym tran szlukać, a juzaś po niydzieli palmowyj baźki, łozine kociki łykać. Dowiyli sie chopcy, forskali, ale zółwizół tyn smrodlawy tran (terôzki, to sóm inksze roztomajte erzatze) musieli bez zima i te kociki po tyj niydzieli palmowyj wećkać. Tak ci to tym chopcóm dopôlóło, iże jak wyrośli na karlusów pedzieli, co bydóm sie bildować na dochtorów, coby na isto te dioseckie „zabobóny” blank wyplynić, coby już inksze niy musieli sie takimi gupotami trôpić. Jak wypokopiyli, tak ci tyż i zrobiyli. Łoba łostali dochtoróma. Jedyn ze tych istnych, tyń myńszy, do dzisiôj ci sam u nôs we knapszafcie robi. I tu my przijszli dó mie. Jakesik dziesiyńć lôt tymu nazôd dopadli ci mie do imyntu hercklakoty i niy bóło żôdnyj hilfy, żôdnygo retóngu, inoch musiôł pokarycyć sie do Łochojca, coby mi przisznajdowali, zbajstlowali te côłke „bajpasy”. Przodzij ale, musiôłech jesce zrobić rojmóng ze mojimi zymbiskóma, coby przi tyj łopresyji jakisik „infekcyji” niy chyciół. Poszôłech ci do tego naszygo knapszaftu a tu gawca, miast chopa, pakera (jak dôwnij, do kowola podanego) witô ci mie gryfnô dziołcha. Jezderkusie! Jakô ci gryfnô, szykownô i modô, nó szło ci sie zapómnieć tak, iże i mie ustało być żôl tyj resty zymboli, kiere mi jesce we gymbie łostali. Łóna mi dała dwie szprice do gymby a niyskorzij tak sie dó mie przicisła, tak ci majtała przed ślypióma tym gryfnym, pôłnym dychaniym, kiere ci łóna miała (a styknie co rzykna, iże to bóło gorke lato, tóż wiycie, co na sia take mode frele majóm?), ażech blank przepómniôł, iże mô mi łóna te moje kłónki targać. Kiej mi już jedyn wytargała, miôłech ci richticzny (jak to modzioki gôdajóm) „łodlot”. Krótko rzykna, kipnółech na tym zeslu. Rómraj ci sie zrobiół, zawołali inkszego dochtora i tyn ci mie dziepiyro łokrzysiół. Przijechała „erka” i wywiyźli ci mie do mojij Elzy do lazarytu. I wiycie, fto mi życie retnół? Anó, tyn synek łod Ulmancynyj, kiery niy kciôł łykać kocików i beztóż łostôł dochtorym. Tak na tyj gyszichcie gynał widać, iże mie moji żywobycie kociki ze palmowyj niydzieli retli!

_________________
Ojgyn z Pnioków