Świętochłowice - Forum bez polityki

Idzie to tyż posuchać na www.ojgyn.blog.onet.pl

Wiycie, dugoch ślynczôł i niy poradziółech wypokopić, jak tyż to kiejsik Żydy, kiere miyszkali samtukej na Ślónsku rzóndziyli, po jakiymu łóni gôdali. Eźli to bóło ino „jidish”, abo możno po miymiecku, abo tyż – i móno to jes myjglich – po naszymu, po ślónsku. Ino, co jô sie tego niy poradza wystawić. A kiej tak, to możno jô terôzki jedna wicnô gyszichta ło tych dwiuch nôjbarzij wywołanych Mośkach byda łozprawiół tela, co te jejich szmoncesy przetuplikuja ci na naszô gôdka. Wypokopiół to wszyjsko, ta côłko gyszichta Julian Tuwim. Możno ci mi sie to udô, a kiejby tak i sie niy udało, to posuchać tak by tak – bydzie sie na isto wercióło! Nó, tóż dejcie pozór! Łozprawiô dwiuch Żydów:
Goldberg: – Dziyń dobry wóm panoczku Rappaport!
Rappaport: – Kiej jô Wôs panoczku Goldberg widza sam u sia, to już ło „dziyń dobry” gôdki być niy moge.
G. : – Kiej jô tak po prôwdzie gynał wôs panoczku rozumiã ...
R. : – Nó ale, kiej pón tu już jes, to zicnij sie pón. A jak tyż wyście panoczku sam tukej wlejźli? Słóżka wóm niy pedziała, iże mie w dóma niy ma?
G. : – Pedziała, czamu miała niy pedzieć? Moja sużóncô tyż poniykedy rzóńdzi, iżech niy ma dóma, kiej tak po prôwdzie – jeżech.
R. : – Kuknijcie panoczku Goldberg, jak ci to terôzki słóżba poradzi kminić.
G. : – A kiejbyś tak pón na isto niy bół dóma, to łóna tyż by pedziała, co wôs niy ma ... i co za różnica?
R. : – Zółwizół ...
G. : – Panoczku Rappaport, pôn mie łoddôwo dzisiôj pijóndze, wrôcô je abo tyż juzaś niy?
R. : – A wielach jeżech wóm panoczku Goldberg winowaty?
G. : – A łoziymset złocioków!
R. : – Nó, niy rzykna, gryfnô sumka.
G. : – W razie pôn łoddôwô, bali i jes festelnie gryfnô. W razie mie sie jij niy wrôcô, to już niy ma takô gryfnô. A dyć tóż jô sie pytóm jedyn ze łostatnich razów: eźli mi łóni łoddôwajóm te moje łoziymset złocioków?
R. : – Nó przecamć, co wrôcóm.
G. : – Eźli niy mogecie wy mi łodpedzieć blank po ludzku?
R. : – Przeca jô to wóm panoczku Goldberg gôdóm już bez pół roku, co jô niy móm pijyndzy.
G. : – Nó, tóż co jô móm terôzki robić?
R. : – Nastôwać, nagabować mie!
G. : – Zôcny pónie Rappaport! Przeca panoczku miarkujecie, co łoziymset złocioków to niy jes suma, kieryj niy lza łoddać. Idzie niy wrócić nó... jake dziesiyńć złotków. Kiej sie jes srogim łochyntolym i lómpym, to możno idzie niy wrócić dwadzieścia złotków, ale łod sto złocioków w góra, to kôżdy pómp robi sie jużcić słószny i hónórowy. Przeca to cheba poradzicie poszkopić pónie Rappaport, prôwda? Przeca tyż żeście sóm kaufman!
R. : – Pónie Goldberg zôcny, jô to móm blank inaksze widzynie. Dló mie to ci łoziymset złocioków razinku takô suma, kieryj niy idzie łoddać. Wrócić idzie nó... dziesiyńć złotków. Kiej sie jes na isto festelnô lajba, to idzie łoddać możno i dwadzieścia złotków. Ale łod sto złocioków w góra, to kôżdy pómp, kôżdy dug stôwo sie lipny! Przeca to miarkujecie panoczku Goldberg! Przecaście tyż sóm kaufman i handlyrz.
G. : – Libeźny panoczku Rappaport, totyż jô sie wôs jesce rółz zapytuja, co jô móm dziôłać?
R. : – Tóż jô sie wôs zapytóm ło cosik blank inkszego, ale pón mi dajóm słówo hónóru, iże łodrzyknie mi pón côłko prôwda!
G. : – Oficjyrske słówo hónóru.
R. : – Jô bych miôł barzij kaufmańske słówo.
G. : – Niych wóm bydzie – kaufmańske.
R. : – Tóż ja, przilazuje pón dó mie cobych wróciół wóm te łoziymset złotków. Dejmy na to jô wstôwóm, podlazuja do kasy i... na tyn przikłôd, wycióngóm te łoziymset złocioków i – miyńmy – dôwóm je wóm. To cobyście pónie Goldgberg łó mie pomyśleli.
G. : – Ech! ... Pónie Rappaport!
R. : – Jezderkusie! Słówo pón dôłeś! Pomyślôłbyś pón, co jô jeżech jakisik „ein myszygene kopf”, warijôt?
G. : – Nó, zarôzki a „myszygene!” ....
R. : – Pomyślôłbyś pón tak? Ja eźli niy!
G. : – Nó, ja!... pomyślôłbych
R. : – Nó, tóż festelne dziynki wóm!
G. : – Złóciuśki pónie Rappaport. Bezmałaś jezdeś pón kryty i na prawie, ale na isto niy môsz pón prawie. Panoczku Rappaport! Pón musisz wszyjsko wrócić, łoddać do ceskigo.
R. : – Tak ci dlô samygo łoddaniô?
G. : – Niy! Jó dłużyn’ech Gutmanowi tyż łoziymset złocioków!
R. : – Gutman przeca moge doczkać!
G. : – Gutman blank niy moge doczkać, bo jego dusi niyjaki Rajtman.
R. : – Rajtman tyż przeca doczkô.
G. : – Rajtman abzolutnie niy doczko, bo łón jes winowaty Maliniôkowi.
R. : – Tyn côłki Maliniôk tyż przeca moge doczkać. Chocia... chocia tak do łostatka to niy, niy moge doczkać.
G. : – A po jakiemu łón Maliniôk razinku niy?
R. : – Bo łón winowaty mie, a jô przecamć na isto niy moga ani łoka mrziku doczkać.
G. : – Wy panoczku Rappaport niy mogecie czekać?
R. : – Bo przeca wy panoczku kcecie, cobych wóm łoddôł łoziymset, a jô jich przeca niy móm. Bo joch pożyczół Maliniôkowi, Maliniôk Rajtmanowi, Rajtman Gutmanowi, Gutman pożyczół wóm, a wy panoczku Goldberg mie, żôdyn jich niy udôł, bo kôżdy drugimu pożyczół i żôdyn jich niy mô. To jô sie wôs pytóm, kaj sie podziôli te łoziymset złotków?
G. : – A bo jô wiym?!
R. : – Ło, dzisz go, to jes ta côłko „mistyka finansów”. I stela wzión ci sie tyn côłki krizis łogólnoświatówy, kiery terôzki mómy!
G. : – Blank tego niy miarkuja...
R. : – Jô to zarôzki wóm wytuplikuja. Hamerika pożyczóła Anglii, Anglijô Miymcóm, Miymcy pożyczyli do Italijoków, Italijoki borgli Szwajcarii, ta juzaś Francyji a łóna Anglii, kierô pożyczóła... Hamerice!
G. : – To fto tak naprôwda mô te pijóndze?
R. : – Tyjorytycznie wylazuje, co mychmy powinne mieć te pijóndze.
G. : – Co... mychmy... ?
R. : – Bo mychmy jich żôdnymu niy pożyczali i nóm żôdyn jich tyż niy borgnół. Zituacyjô jes ci skuli tego bez wyjńściô!
G. : – Jô móm jedne wyszcie.
R. : – A jake to?
G. : – Bez dźwiyrze, do dóm!
R. : – A dzisz pón, panoczku Golberg. Yntlich łozdrzelôł pón do tyj zituacyji. Przijńdź pón kiejsik juzaś nagabować mie... pogodómy...
G. : – Nôjlepszij niy utrefić wôs dóma.
R. : – Niy tropcie sie pónie Goldgerg. Kiej ino byda miôł piyrsze pijóndze, to zarôzki wôm łoznójmia bez słóżba, co mie... niy ma dóma. Niy do „zobaczynia” sie swami!!! Pyrsk!!

_________________
Ojgyn z Pnioków