Świętochłowice - Forum bez polityki

Idzie to tyż posuchać na www.ojgyn.blog.onet.pl

Łoszkliwy gizdóń i dupek – te łokryślynie, te miano furgało na mie, i to na isto czynsto we łóńskim tydniu. Bółech niym prôwdóm, a możno durch żech niym jes? Pytóm sie beztóż, iże côłki tydziyń gôdôłech ino prôwda.
Wiycie, pôrã lôt tymu nazôd we Hamerice narodziół sie taki ruch, kiery ci sie mianuje „Radical Honesty”. Jejigo łojcym jes Brad Blanton, ftory sóm sia mianyje Dochtorym Prôwdóm – The Truth Doctor. Miyni łón, iże côłki świat bółby lepszyjszym placym do życiô, kiejby wszyjskie ludzie gôdali ino zawdy i wszandy prôwda. Trza przi tymu przepómnieć ło czymsik takim jak „takt” i mores, dyplómacyjô i garniyrowanie terôźniyjszóści. Naszô gymba mô gôdać blank niyprzefiltrówane, niyprzecedzóne myśli, kiere uplóncły sie we filipie.
– Eźli kcesz kogosik mianować dupkym, to niy udôwej, niy łoblykej tego we szykowne słówecka bali choby i twój kamrat miôł sie pogorszyć – twiyrdzi tyn côłki Blanton.
Wiycie, to takô spółczysnô wersyjô jednego móndroka Immanuela Kanta, kiery pisôł:
„Prawdomówność to formalny obowiązek człowieka wobec każdej osoby, nawet jeśli dla jednej lub drugiej strony będzie to miało przykre konsekwencje.”
Gôdanie prôwdy jes tak na isto zadaniym do zrobiyniô, chocia blank sam u nôs niy do trefiyniô tak jak i jak szpera na kurzynie cygaretów we kaczmie. Te ci tyż cygaństwa przecamć dozwôlajóm udziyrżić côłki świat doporzóndku. Kiejby juzaś niy te cygaństwa, pewnikiym dolazowałoby do roztomajtych szajdóngów abo wojny. Nôjniyskorzij za łoziym tydni côłkim światym zawłôdnółaby srogô anarchiô.
Piyrszô łofiara łodszkryflôłech na trzeci dziyń tego mojigo ekszperimyntu przi łozprôwce bez mobilniôk. Tuplikowôłech – wtynczôs jesce dobrymu mojimu przocielowi – iże do sto pierónów godzi sie, coby yntlich napocznół sznupać za robotóm, bo te jejigo fechtujónce ło smiyłowanie ślimtanie i depresyjô skuli fajrantu sztudynckigo życiô ganc ajnfach mie nerwuje. A jesce k’tymu jejigo frizura wyglóndô tak, jakby pierón piznół w panczkrałt abo kiejby mu fto fest prziklapnół palica zafarbiónymi na côrno nudlami „spaghetti”. Pociep zarôzki ta suchôwka. Jô juzaś bółech pewny, iże już nigdy wiyncyj niy byda ci musiôł wysuchiwać gyszichtów ło roztomajtych brifach „motywacyjnych” i jakisik tam łozprôwkach ło robota.
Dugszij bróniyła sie kasijyrka na banhowie we Katowicach. Jakisik modziok wkarowôł pod łokiynko. Jejigo cug łodjyżdżô za trzi minutki!
– Môsz karlusie srogigo pycha. Nôjprzodzij musza łobsużyć ludzie we tyj raji – rzykła baba we łokiynku.
Wtynczôs już spokopiółech, iże musza wkroczać do akcji.
– To przeca srogi belafaster i absurd! Co za łoszkliwo murchla, co za szlajerojla! Dziwujecie sie paniczko, iże wszyjskie festelnie niynôwidzóm tyj ajzynbany?
Baba kukła ci tak na mie, choby ftosik prasknół jóm bez pysk.
– To co jô móm terôzki zrobić? – spytała sie stropiónô.
– Skalić bilet tymu karlusowi, bo to jes wasz zasrany łobowiónzek!
– A cy mojim urzyndym, łobowiónzkym jes wysuchiwanie, jak ftosik mianuje mie idijółtkóm? – deczko sie spamiyntała.
– Pedziôłech ino „łoszkliwo murchla” i „szlajerojla”!
Wylôz żech ze raji i poszołech do takigo autómatu bilytowygo. Czułech sie frajny i festelnie norymny. Ludzie ze tyj raji łodkludziyli mie weźrokiym. Fresy niyftorych pokazowali pódziw i zadziwiynie. Inksze juzaś gymby zdôwali sie gôdać: orgol i grundelok!
W tyn sóm dziyń na łodwieczerz poszołech dalszij za szlagiym. Gôdali my sie blank mało interesantnie ze mojóm staróm. Łozprawiôłech ji razinku, co mój filip robi bez côłki czôs, na łokróngło. Łodpedziała mi, iże łóna tyż tak mô – niy poradzi ani na kwilka, na łoka mrzik ustać myśleć. Wtynczôs wlôz wy mie dzioboł prôwdômównóści.
– Bółbych festelnie rôd kiejbyś wyszaltrowała twój filip chocia na jakiesik szejść godzin kôżdydziyń!
Stało sie. Cicho! Piytnôście sekundek cichości. I łorôz:
– Ty grubelacki dupku krojcny! Ty ciarachu, szmodroku i stopieróńsko ipto! Zdô ci sie coś jes móndrzyjszy?! Ja?!
A niyskorzij posuli sie jesce inksze żadne i łoszkliwe słówecka. I niy bóło kusika na dobronocka.
Podanie ci bóło ze jednóm mojóm sómsiôdkóm. Deptóm sie tak sóm pomaluśku kiejsik po trzyźbymu bez Bismaring i kukóm a tam takô jedna łoszkliwô baba, starô mamzela wrzescy ci na swojigo chopa:
– Ty giździe pieróński, tyś jes juzaś łożarty, fest łożarty, diosecko naprany.
– Ja, jô jes łożarty – pado tyn istny – ale za to ty żeś jest szpetnô; fest szpetnô i żadnô nikej noc przed geltakym. Ino – dej sie pozór babo – iże jô byda jutro trzyźby! A ty?
He, he ale moge być jesce i tak jak ze inkszym mojim kamratym. Kwanckô sie do chałpy Ecik Gogolinów a sam zarôzki łod dźwiyrzy larmo:
– Ty giździe diosecki, ty chacharze stopieróński, wrôcôsz sie nazôd do chałpy, niyskoro we nocy, naprany jak belówa i ku tymu jesce niy jeżeś na isto mojim... chopym !
To tyż mi sie sam jesce spómniało, iże prôwda to moge być cosik łoszkliwego. Przitrefiyło sie kiejsik we kasarni cosik takigo. Jedyn gizdóń feldfyjbel gôdô do napranego jak sztómel wojôka:
– Widza, i miarkuja coście sóm juzaś naprany choby belówa. Niy poradzicie ani sztram na waszych klepytach stôć !
– Eee, tam panie feldfyjbel – rzódzi tyn wojôk. – Przeca lepszij być naprany niźli fimla, ipi mieć, prôwda?
– Nó, niy za tela to terôzki poradza spokopić – pado na to tyn unteróficyjer.
– Anó, to jes tak: naprany to jô byda ino bez pôrã godzin, a gupim to idzie być bez côłkie żywobycie, pra?
Regla gôdaniô prôwdy próbowôłech ino bez tydziyń. To take Radical Honesty we ździebko lekszyjszyj wersyji. Napisôłech ymilka do takigo jednygo mojigo kamrata ze Hameryki, kiery już skorzij tyż uchyciół sie mie jak pańske wszy psigo chwosta Dochtora Prôwdy i wytuplikowołech mu tyn mój tydniowy projykt. Na tyn mój ymilek kamrata łodpedziôł:
– Ło Pónbóczku! Jezderkusie! Juzaś jedyn iptowaty łochyntol, kiery kce ino popróbować. Niy jeżech tym blank interesowny!
Łobleci! Kamrat szkryflô, co na isto miarkuje. I niech mu bydzie! Ale dopolóło mie ino jedne, iże tyn istny po jednym mojim ymilku spomiarkowôł, iże jô jes dioseckim cyganym.
Nó, i yntlich fajrant. Śleciôł côłki tydziyń gôdaniô wszandy prôwdy, côłkij prôwdy i ino prôwdy (i jak gôdôł kiejsik profesór Józef Tischner – gówno prôwdy). Tak mi Pónbóczku dopómóż! I już na sóm łostatek tego ekszperimyntu nôjczyńścij zadôwane mi pytanie bóło:
– I co? Wrôcôsz sie nazôd do kminiyniô? Do cyganiyniô?
A dyć żysz, na isto wrôcóm do cyganiyniô! Juzaś byda ugryfniôł, galańciół, dociepowôł przigorść moresu a niyftorym to juzaś byda kminiół prosto w gymba tela, co już niy tak czynsto. Ludzióm, kierych móm rôd byda prawiół, iże jich miyłuja a kamratóm juzaś byda dodôwôł blank prómp moja opiniô łó nich.
Terôzki dziepiyro tyż spomiarkowôłech, prziszôłech na te idy, co już cheba jake chnet trzidziyści lôt tymu nazôd spichnółech sie ze falym przi kierym prôwda tyż łodgrowała swoja róla. Byli my ze mojóm Elzóm u Italijoków we Rzymie. Mocka my tam po tym miyście wandrowali, mocka zwiydzali aże trefiyli my do takigo szykownego kościoła Santa Maria in Cosmedin. I tam ci bóła takô ci kamiyniannô, łokróngło szajba ło strzydnicy kajsik kole dwóch myjtrów, kierô pokazowała fresa brodziatego bóstwa ze łozewrzitóm gymbóm. Bezmać jes ci to fresa boga Oceanusa. Gôdô sie, co tyn medalijón jes bez dwa tysiónce lôt stary i żôdyn tak do łostatka niy poradzi wymiarkować skany łón sie wzión. Miynióm, co bół to dekel ze bónkra na woda, jednóm ze tajli fóntyjny abo tyż klapóm ze wchódu do takigo starożytniygo waserlajtóngu. Szło ta rzyźba tyż uwidzieć we fylmie „Rzymskie wakacje” we kierym nôjważniyjszóm ci szałszpilerkóm bóła Audrey Hepburn.
Inkszô, strzydniowiycznô legynda głósi, ta rzyźba bóła ichnim, tamesznym „wykrywaczym” cygaństwa. Trza bóło do tyj łozewrzityj gymby wrajzić graca a kiej tyn istny niy gôdôł prôwdy, gymba sie wartko zawiyrała i łodchlastła côłkô gorść. I do dzisiôj niy poradza spokopić po jakiymu moja Haźbiytka niy kciała za pieróna wrajzić rajn swojij gracy do tyj kamiyniannyj, marmórowyj gymby. Ale, to bóło dôwno i niy byda sam terôzki ło tym medikowôł.
Na łostatek jużcić idzie sam pedzieć, co côłkimu światu radszy niy grózi chaos wywółany gôdaniym samyj prôwdy ale przigorść anarchiji pewnikiym mu niy zaszkłódzi.
I terôzki tak blank na łostatek musza jesce dopedzieć słóweckami Axela Munthe tela, co po naszymu:
„Wiydzã mogymy przijimać łod inkszych, atoli móndrości muszymy sie na isto naumieć same. Zdrzódło jeji biere poczóntek w nôs samych, ze niymygo dunaju naszygo samotnygo ślynczyniô i fantazjyrowaniô. Woda móndróści jes blank klar i zimnô jak prôwda – jednakowóż gyszmak mô górzki jak płaczki.”

_________________
Ojgyn z Pnioków