Świętochłowice - Forum bez polityki

Idzie to tyż posuchać na www.ojgyn.blog.onet.pl

Nó, tóż cheba i na mie już czas, coby sie już na tyn niy nôjgryfniyjszy światów wykludzić. Eźli werci mi sie łostawić taki ciepły i moc przocielski plac, takô ci festelnie szykownistô sztela driny mojij mamulki i wylazować tam kajsik na aus, kaj niy do łostatka idzie spokopić jak tam moge być, co sie moge przitrefić kej już niy bydzie tego szlauchu, kiery mie kuplowôł do terôzka ze mamulkóm.
Jezderkusie! Jô miarkuja ta sztima, tyn głós... Ja, to moja starka Klara a śnióm do kupy ujnô Elza... a to fto? Tyj zachrapociałyj sztimy jeszczech niy słyszôł... Ja, ja niy poradziyli sie doczkać na hyjbama. Ale łóna tómpie jak lezie... côłke dyliny dyrgocóm.
Nó, cosik barzij jasno sie zrobióło. Jeszczech nigdy niy widziôł... światła... takô dziura sie łotwarła... jô móm bez ta dziura wylazować? Przecamć bez nia ani ta moja gówecka niy przyjńdzie, a co dziepiyro, jô... jô côłki. Co ci mie tak festnie szpanuje
– Ciś Rółza, ciś! Przij! Jeszcze ino deczko!
Ło sto diosków! To przeca mie tak ftosik ciśnie, przi na mie... gowa wlazła mi już we ta dziura... boli, boli... mamulka tyż wrzescy, choby ci jóm ze skóry łobdziyrali... A cóż tyż to sie dziyjy? Wylazuja... wylazuja... Ani bych sie niy spodziôł, iże to bydzie take procne...
Ałaaa... ałaaaa... ale ci mie ftosik prasknół bez rzić...
– Rółza! Môcie gryfnego synecka! – słysza zachrapociałô sztima. To pewnikym ta łoszkliwô masara, kierô trzimô mie w gracach i styrcy kole mojij mamulki...
Ałaaa... ała... co jes lółz? Ta diosecko hyjbama uchlastła tyn szlauch, ftory mie jesce kuplowôł ze mojóm mamulkóm. Musza yntlich łozewrzić ślypia, bo inakszij prasknie mie ta mamzela jesce rółz bez rzić....Jak widno... aże ślypia bolóm.. tam driny mojij mamulki bóło ćma, tóż tyż i ślypia na wiela sie niy przidali, niy trza bóło łónych łotwiyrać. Ta maluśko chudzina, to pewnikym moja ółma Klara... a ta ryszawo, co mô takô skwiyrcnô sztima, to tanty Elza... niy widza, a i niy słysza mojigo tatulka... ja, pewnikym jes we robocie... jak zawdy aże do wieczora...
Szykownisty, światły dziyń dzisiej... idymy we sztyrzô na szpacyr... jô, moja mamulka, mój nowy bracik i moja babcia (ja, ja, żôdnô tam ółma ino babcia, bo łojce sie zawinszowali, nôjbarzij to mój tatulek, niy żôdyn fater, ino tatulek, iże bydymy gôdać ino „poprawną polszczyzną” a niy po naszymu, po ślónsku). Jak we môju prziszôł na tyn niy nôjlepszy ze światów mój bracik, toch ci wrzescôł choby mie ze skóry łobdziyrali:
– Tela Ojgynków na świecie! Tela Ojgynków...
Żôdnych Ojgynków ino, Eugeniuszy, a bracik sie bydzie mianowôł Bogdan! – wyeklerowôł mi to tatulek.
A mie pizło dzisiej côłke dwa lata, móm już dwa lata, jeżech dwa lata stary! Takech gôdôł do kôżdego, kierego trefiyli my na dródze przi tym szpacyrze. Idymy wrółz paradnie, polekutku a naprociw idzie wysztafirowano gorolica ze cerzickóm. Łónym tyż sie musza poasić, co mi już pizło dwa lata, tóż gôdóm:
– A dzisiej móm gyburstak, móm gyburstak... dwa lata jeżech już stary!
– Mamulko! A cóż tyż to rzóńdzi tyn śpikol?
Jaki śpikol? Jaki śpikol? A by jóm diosi wziyni... starô kamela... pewnikiym mô już ze szejść lôt...
Wielã sie sam u nôs gôdô, łozprawiô, gôwyndzi ciyngiym ło tych wszyjskich łożyrokach, łochlapusach, ślywusach i słepokach. Aji miesiónc trzyźbości tyż łogłoszajóm kôżdyrok we siyrpniu. Jednakowóż wszycka to niy ma juzaś take ajnfachowe, obyczajne. Idzie ło tym moc łozprawiać i kôżdy moge sie uwzióńć, co mô na isto prawie. Ale, czy to bydzie richticzny bryniol i kwitplómpa abo ci taki ankoholik we ancugu i pod bindrym, capi kôżdy śnich gynał po jednakich pijóndzach. Wszyjskie łożyroki festelnie capióm. I te łosrane, kiere styrcóm ło szóstyj przi rozwidnioku wele składu na łozdyrgotanych szłapach i fechtujóm na piyrszô flaszka biyru. Tyż i Ty, Ty we tyj biôłyj hymdzie, szlipsie i ancugu, niy jeżeś łod nich lepszyjszy, kiejbyś sie ino poradziół sóm na sia kuknóńć, wejzdrzić na ta łożartô fresa. Kiejbyś ino na isto poradziół... bo przeca sóm pewnikym gynał miarkujesz, co tyż tam pod tóm twojóm biôłóm hymdóm idzie tak na isto nôjść.
Ludzie! Nó, tóż słepiymy. Jak to mómy we zwyku słepiymy u mojigo kamrata Jorga, kierego pomiyszkanie na ta przileżitość mianowalichmy, kamraty ze tyj samyj zorty starych łochlapusów – Jorgowizna. Łón miôł gryfne pomiyszkanie ino przed sia i beztóż tyż słajziyli my sie tam zawdy hormijóm a nasze kabzy, rynkôwy, epy i jakiesik tam tasie wyfolowane byli flaszkóma szykownyj gorzôłecki. Festelnie my mieli radzi te jego pomiyszkanie, kôżdy czuł sie tam lałfpasownie, tak na isto blank ajnfach, żôdyn niy mekrowôł i niy wynokwiôł, nie robiół breweryji i krachu skuli tego, co ftosik za tela słepie. Wszyjskie urzyndy łostawiali my za dźwiyrzami, tyrbacyje, mankulije i utrôpy tyż. I zawdy szło tam trefić kogoś ze kim szło pogôdać do szczwôrtyj flaszki słusznie, prawucko a niyskorzij szło zawdy ździebko pobłôznować abo i kómu na łostuda cosik zbajstlować. Przilazowali, przikludzali sie tyż poniykedy jakiesik frele tak, iże côłkee kamractwo bóło tyż ździebko pometlane. Tyn łostani rółz, ło kierym kca sam deczko połozprawiać, duldali my we sztyrzô: jedyn mój kamrat ze swojóm libstóm, jeji kamratka, nó i jô. Łón bół dochtór a łóne łobie... gryfne, szykowne tela, co już niy take mode, żôdne ci tam lecy jake świyrgołuszki. A na tiszu gorzôły wiela ino. Na popitka ino jakosik coca-cola abo inkszy zelter, bo na zagrycha żôl bóło nóm pijyndzy, chocia to możno niy tak do łostatka bóło prôwda. Po poruch lagach tyn dochtór ze tóm swojóm frelóm wykludziyli sie do drugij izby (pewnikiym, coby łón ji tam cosik do dakli móg nawciepować, nabamóncić) a jô łostôł sam, kaj my słepali, ze tóm cudzóm mamzelóm, kierô cheba tak po dwióch sznapsach kajsik mi sie na fest podziôła, straciyła. Niy szkłódzi. Do zdrzadła tyż sie szykownie słepie, prôwda? Jô już wtynczôs miôł rôd sóm ze sia ino duldać, ringować sie ze tóm gorzôłóm... Łostatnie co jesce bocza, to mój achtlik na dródze łod stoła do mojij gymby i... Przecuciółech sie, pozganiołech dziywki (jak to niyftore rzóndzóm)... kajś. Niy miarkowôłech kaj. Łeb jak kalfas a rajn rómplowanie, larmo i tyn ci łod Wieśka Gołasa „tupot biôłych mew”, w gymbie choby we starym tryjtku łod Gerata Cieślika a moje wszyjskie myślónki bzuczeli i tyrcyli mi pod deklym jak piscoły we roju. Procne próby nasztalowaniô pamiyńci podle raje, do porzóndku na psinco sie zdôwali. Nó, i trza bóło yntlich łozewrzić ślypia. A sam srogô hala a driny setki, tysiónce ludzi. Spomiarkowôłech, kapnół żech sie, co jô na isto jes we Poznaniu... na banhowie! A dziepiyro co przeca bółech we Chorzowie. Posznupôłech po kabzach i znodech bilet. Jak jô sie go lajstnół, jak jô wlôz do tego cuga i wylôz żech we Poznaniu blank niy miarkuja. Nó, możno ze tym wylazowaniym to bóło blank ajnfach, bo przeca tyn cug dalszij już niy jechôł. Wiycie, kôżdô tajla mojigo ciała targała mie, łómała sama przed sia. Kapnółech sie ku tymu, co na sia móm niy swoji łachy. Jakisik sztramski, galantny pelc mojigo kamrata lôł mi jak przinôleżi tela, iże uwiyrôł, puczół mi pomyślónek, co tyż to stanyło sie ze mojim kamratym i tymi dwióma frelami, i co tyż tak po prôwdzie na isto sie stanyło? Eźlich niy zbajstlowôł jakisik gupot, belafastrów bo jô jes taki kafabel jak sto diosków po gorzôle, a niyskorzij blank nic niy bocza, co tyż to sie symnóm dziôło. Tyn utargany fylm blank niy kciôł mi nic łodpedzieć na te moje tropiynie sie i wóntpliwości. Narobiół mi ino we filipie jesce srogszego rojmóngu niżech skorzij miôł. I Wiycie, piyrszy rółz chyciyła mie tysknica za takim blank trzyźbym łocucyniym sie ło szaroku. Cobych niy musiôł jak zawdy trôpić sie, iże łocuciółech sie róncz ino napocznół sie rozwidniok, kiej ino widniało... znacy sie, ło drugij po połedniu. Ja, ja – niy chichrać sie sam ino – alech sie legnół do pryka tak jakosik kole dwanôstyj we połednie !
Łocucić sie, pozganiać dziywki bez tego moralnygo kacynjamru, kiery barzij doskwiyrô i gôwyndzi niźli targanie zymbisków i sroge łômanie we kostyrach do kupy. Nó, ale trza bóło jakosik sie ze tego wyplańtać. Tyn poznański banhów to jô prawie dobrze znôł, boch tak miyndzy Chorzowym a Poznaniym bez côłkie szesnôście lôt chneda chned krajzowôł. Miarkowôłech tyż kaj, fto i co poradzi sie zwyrtnóńć kole czego, spatrzeć. Skalółech tyn kamratowy pelc i miôłech już na to, coby sie lajstnóńć bilet nazôd do dóm i jesce coby luchnóńć jesce jakosik laga ze biyrym.
A gôdô sie ło czowieku, kiery za tela słepie, co łón jes... gupi jak szczewik... a mie sie sztyjc po palicy belónce, iże czowiek naprany jes ci taki gupi, jak côłki srogachny, łogrómnucny sklep... ze szczewikami...
Jesce zima, możno to bół marzec. Wywołany kafyj we Katowicach, „Europa” sie mianowôł. Za staryj Polski bół to kafyj „Wojko”. Tam we latach 60-tych i przi napoczniyńciu 70-tych deptało sie na take popołedniowe tańcowanie. Szło ci tam ruk-cuk przigôdać, przistôwiać sie do jakisik gryfnych dziołchów. Co tam dziołchów, przilazowałi tam i wydane, i take ftore na gwôłt kcieli chocia na jedna noc chycić jakigosik karlusa, i to niy ino fyrnioka.
Jôch sie zicnół wele muzyki łod starego Herricha a pod łoknym siedzieli ci trzi mamzele. Dwie starucne (nó, dló mie starucne) a jedna blank ci podanô na ta szauszpilerka Brigitte Bardot tela, co bóła łóna brylatô. Szlukôłech sie po lekuśku lampus kóniaku i dôwôłech pozór, co tyż ta frela bydzie robić. A łóna kôżdymu chopowi, ftory prziszôł jón napytać do tańcowania – łodmôwiała.
Nó, pójńda i jô – pomyślôłech se. Co mi tam. Łodmówi, to szlukna rest kóniaku i pójńda możno do Silesii (tyż na Mickiewicza, ino ździebko dalszij. Muzyka napoczynô grać, ida... Ta dziołcha tak kukła na mie, kukła drugi rółz... Co sie tak gawcys na mie? Móm niy tyn binder na karku? Móm możno mitesry na fresie?
– Móm paniczko myjter łoziymdziesiónt trzi! – rzyknółech na łostatni driker. Richtik, miôłech kejsik tela, jesce na stôwce do wojoków.
Idymy tańcować. Zarôzki tyż – jak to miôłech we zwyku – napocznółech przi tym tańcowaniu bele co łozprawiać, „nawijać” (jak to modzioki gôdajóm). Gôwyndza tak, cygania deczko, klyca, pociskóm fleki... łodezwij sie babo! I môsz, łozwała sie:
– A ja to wszystko między bajki włożę! – rzykła ze takim fałesznym uśmiychym na fresie.
Co, miyndzy bôjki! Co mi sam bydzie wyjyżdżać ze Ignacym Krasickim. Co jô móm być gorszyjszy?
– Jô tam, wiedzóm łóni, móm barzij rôd bôjki Jeana de La Fontaine’a... i to na isto we „oryginale”!
A môsz babo, toch ci terôzki nazdôł. Ale przecamć ta dziołcha na isto mi sie spodobała, kciôłech sie jóm przigodać. Jezderkusie, co by sam jesce dociepnóńć. Rzykna łónyj, coby dugszij łostała i snochwia jij, co jóm do dóm taksóm łodkludza. Możno mi sie udô i jesce cosik z tego, co Wy wiycie, a jô ruzumia – bydzie. Dobra, łostała... tańcujymy dalszij. Ludzie ta jeji szłapa na mojij szłapie, te pôłne pióntki, sztram, sztram przi tym tańcowaniu. Jużech se wystawiół, jużech sie forsztelowôł , co bydzie dalszij. Idymy, deptómy tak po lekuśku na taksa (wele Zenitu we Katowicach)... wlazujymy rajn... coby ino niy za daleko trza bóło jechać...
– TYCHY! – rzykła ci łóna, a mie mało pierón niy szczelół.
Jô móm łostatnie dwadzieścia złocioków we portmaneju, a ta sie zawinszowała rajza do tychów. By to pierón prasknół. Ludzie! Pół jedynôstyj, nocnô „taryfa” a łóna ci sie winszuje Tychy. Jadymy, a jô sztyjce medikuja jak sie z tego wyplańtóm. Dojechali my do tych Tychów, gryfny, moc dugachny, moderny, cheba siedmiosztokowy betóniôk, wylazujymy... jôch ino kôzôł taksiôrzowi doczkać na mie... ludzie, już po ptôkach, zakludza ci jóm do dźwiyrzy i powandruja nazod... pojada do dóm, i tam ci dziepiyrô taksiôrzowi zabula za ta rajza. Ale niy! Łona kce, cocych wlôz rajn. Wlazuja, łóna wartko poszła sie przeblyc... wylazła we takij lekuśkij, ciyniyśkij mantelszyrcy, we takim gryfnym jedbownym hausklajdzie... To szło ło gowa przijńść... wszyjsko chnet na wiyrchu jak na jakim tablecie... jôch to wszyjsko niy ino sie forsztelowôł, ale i widziôłech gynał...
„Kolumb odkrył Amerykę,
Historia wspomina go czule,
Ja zaś odkrywszy Ludwikę,
Odkryłem obydwie półkule.”
Ludzie, co za gupoty jô sam fandzola, jake półkule, co za półkule... szykowniste cycki, łobłónczaste łogiby i te dugachne szłapy... A łóna mi jesce dowo farbistô ksióńżka: Fables de La Fontaine. Przecamć to bół wic, jô to ino łónyj dlô szpasu przi tańcowaniu pedziôł... Ojgyn zbiyrej sie i śmiatej, bo jesce wiynkszô gańba bydzie... a tam cyjler bije... cyjler we tyj taksie bije...
– Wybôczóm mi łóni, ale jô już byda musiôł pójńść, bo zrobióło sie już niyskoro, a i łóni tyż pewnikym kcieli sie sie legnóńć... Trefiymy sie... możno kejsik indzij! Prôwda?
A mianowała sie łóna gryfniście Izabela, jak ta łod „Lalki” Prusa...
Żyć, na isto żyć, to niy znacy doczkać aże burza i pierónobici przyjńdzie, ale... naumieć sie tańcować na dyszczu.

_________________
Ojgyn z Pnioków