Świętochłowice - Forum bez polityki

Idzie to tyż posuchać na www.ojgyn.blog.onet.pl

Mōmy wiesna, i – jakech sam już niyrōłz rzōńdziŏł – te nasze dziołchy na wiesna. Jezderkusie, jak łōne ci sie poradzōm gryfnie... seblykać. Terŏzki ci jes we mōłdzie, iże wszyjskie frelki majōm na sia take prziłodziynie choby łod modszyj siestry. Galoty za knap, pympek na wiyrchu, a kieculki, spōdnice to choby ino ze jednyj szlajfki byli uszyte. A, iże bez cŏłkŏ zima idzie sie terŏzki łopŏlać we tych roztomajtych „solarijach”, tōż tyż kŏżdŏ jes łopŏlōnŏ choby razinku prosto ze Afriki sjechała ku nōm, abo skandziś. I czowiek, mŏ sie rozumieć chop, to ci jes już take stworzyni, takŏ gadzina, iże dziepiyro na stare lata corŏzki wiyncyj sie za modymi i niy ino, modymi dziołchami łoglōndŏ. Możno to skuli tego (coch już gŏdŏł), iże za stary jes na grzych a za mody na śnik, bo i ślyp już niy taki, i such sztinkruje a pragliwość rośnie, sztrekuje sie. Przeca to chopy (richticzne chopy) znŏcie, pra? I niy ma co gŏdać, wszyjsko ci we tym mŏju gupieje, przilazuje ło gowa. Czowiek łamzi choby tyrpniynty, cosik mu sie zdowo, iże śniego taki „cazanowa”, a to ino mŏj, tyn miesiōnc we kierym nŏjgorszŏ ynta pszaje wszyjskim naobkoło. Nale, trza tyż dŏwać pozōr. Trefiōłech ci mojigo kamrata Bruna, kiery miŏł na czole ojla jak apluzina, tela co barzij kalnŏ.
– Co ci to Bruno – pytōm sie go gryfnie. – Prasknōł cie fto bez łeb aboś bez cufal kopyrtka na palica zrobiōł?
– Eee tam, żŏdyn mie niy piznōł, żŏdyn by sie cheba niy łopowożōł, kiej ujzdrzi takigo srogigo chopa – pado Bruno.
– Nale, przeca widza iżeś kajsik tym łebym musiŏł prasknōńć, bo ze samości ci tak dupnŏ ojla niy wyfukła przecamć, pra?
– No, ze samości to niy, ino ze lichego weźroku i skuli tego co mōmy wiesna.
– Niy poradza spokopić co mŏ ślepota ze wiesnōm do kupy – padōm ci do kamrata.
– Anō, to bōło ganc ajnfach. Ida sztrekōm kole Parku Kultury we Chorzowie a sam ze naprzeciwka idzie dziołcha. Co jŏ gŏdōm dziołcha? Claudia Schiffer, ino... niy takŏ starŏ. Wosy czŏrne, nogi duge aże do samyj ziymi, wszyjsko co przinŏleżi, i przed sia, i za sia, łogiby choby dwa maluśkie pecynki chleba, dychanie, kierego sie niy idzie ani we śniku forsztelować. Łopŏlōnŏ, wōniōncŏ parfinami nikiej cŏłki zŏgōnek kwiŏtkōw. Nō, gŏdōm ci Ojgyn, łobrŏzek na szłapach abo baba knipsniyntŏ we plajboju. Kiejech jōm ujzdrzŏł, tōż tak ci mie chyciyło, iżech niy poradziōł ślypiōw lod łōnyj łoderwać. Gawca ci sie, ażech sie blank do zadku łobzwyrtŏł, i anich sie pozdŏł, kiejech prasknōł pycholym we zojla, we słup na anōnzy.
Nō, i tak ci to juń jes, kiej chop niy dŏwo pozōr. Nale, idzie to dŏwać pozōr, kej tela gryfnych, szykownych dziołchōw szpacyruje po cestach, po drōgach i bele kaj? Przeca, ino take chopy, ftore tak blank ciynko gŏdajōm, niy poradzōm dojzdrzić sam tego, co jes wele nich. I co sam za tela gŏdać, mŏj to jes mŏj, i nikaj sie przed niym niy citnie, nikaj niy skukŏ, żŏdyn ćmawymi brylami tego niy prziklapnie. Żŏdyn tyż niy poradzi tych wszyjskich babsko-chopskich mŏjowych kōnszachtōw, zŏlycek, napasztowaniŏ, i czego tam jesce, zakŏzać.
Niy moga sie zaprzić. Mie tyż zawdy sie dziołchy zdali, zawdy podobali, zawdy miŏłech je (i mōm!) rŏd. To mōgli być mode (terŏzki corŏzki modsze), to mōgli być ździebko latowe, kŏżde, byle gryfne. A widziŏł ftoś swŏs we mŏju blank niy gryfnŏ dziołcha? Bo jŏ niy! Już moja Starka gŏdali, iże w mŏju kŏżdŏ stwora, znŏjdzie swojigo „amatora”. I tu ci nasze staroszki na isto mieli prawie.
Nŏjprzodzij ci mie to chyciyło już we łochrōnce. Taki śpikol a już ci mie sie dziołchy festelnie podobali, barzij miŏłech rŏd dziołszki niźli kamratōw ze zantkastli, ze piŏskownicy. Bōła ci to takŏ jedna Yjwa, Jewka. Jeji łojce mieli drōgeryjŏ na Krojcce. Jezderkusie, jakŏ to ci bōła gryfnŏ dziołszka. A, iże jŏ bōł zawdy faflok i berŏcz, takech ci jōm we tyj szkōłce zbałamōnciōł, telach łōnyj nafandzolōł, iże na kŏżdym mŏjowym szpacyrze do łogrōdkōw kole „Jōzefki” abo na smyntŏrz, kaj nŏs wiydła naszŏ Pani, trzimała sie ino mie za grace. A jŏ tyż sie diosecko asiōł, kiejech mōg jakisik kusik ji pichnōńć, śniōm do kupy cosik śpiywać, abo sōm, ino dlō nij zawiskać tyn pośmiywny numer:
„Hej, wioo, heta wio, heta stary, mody jary...”
I nikany żech jōm już we mojim żywobyciu niy trefiōł. Rōłz ino mi sie zdŏwało, coch jōm ujzdrzŏł jak rajtowała na takim gryfnym brōnotnym kōniu, ale możno to na isto ino mi sie zdŏwało.
Niyskorzij bōła moja „Siedymnŏstka” (terŏzki niy dziołcha, ino szula). Tam byli tak na isto dwie szule we jednym stawiyniu, jedna dlŏ chopcōw, a drugŏ dlŏ dziołchōw. Nale, cōż kej siynie byli do kupy i kŏżdy snŏs śpikoli, kiery by ino kciŏł, zawdy znŏd przileżytość, coby kajsik tam tym dziołchōm grajfnōńć. A iże gŏdōmy ło mŏju, to trza tyż spōmnieć ło mŏjowym we kościele, ło popołedniu, kiere krōtszij zetrwało we kościele niźli niyskorzij na szachcie, na zantce. Nŏ i wszandy tam, kaj szło zakludzić dziołchy, kiere tyż moc rade sie we dochtora bawiyli. Ino Mamulka niy poradziyli spokopić po pierōnie tak dugo te mŏjowe nabożyństwo sie wlece, i tak niyskoro przilazujōm jeji syncyska nazŏd do dōm, zmŏchane, usiotane na wieczerzŏ?
Tak jakosik wartko śleciało aże do siōdmyj klasy, kejżech trefiōł na richtik fajnistŏ dziołcha, i do tego ździebko starszyjszŏ łody mie. Ta ci mie na zicher poradziyła bele czego naumieć, co tyż mi sie niyskorzij przi inkszych frelach przidało. Nale, te siedym lŏt podstawōwki diosecko drap śleciało, aże drap. Ani sie czowiek spodziŏł, a już napocznōł sie brandzlować żiletkōm lebo inkszym raziyraparatym. Wszyjskie karlusy wteda nosiyli ćmawe bryle po tym naszym szałszpilerze Zbyszku Cybulskim. Jŏch to miŏł ze czego sie na prŏwda asić, boch cosik łapnōł na ślypia i musiŏłech take bryle nosić. I beztōż jŏ bōł figura na mojim, i niy ino na mojim, placu.
Mamulka kcieli cobych wylŏz na ludzi i beztōż kŏzała mi łobrać sie jakosik szkoła, ale dobrŏ, coby mi sie fach bez lata przidŏł. Nō, tōżech poszŏł do chymicznygo technikōm, kiere dŏwnij bōło na Katowickij. Tam już i inksze dziołchy byli, razinku i take, ftore nŏs we śniku nawiydzali. Niy powia, gryfnŏ my mieli klasa, chocia i tak poruch snŏs pszoło jednyj modyj rechtōrce dlŏ keryj my zōłwizōł sie niy rachowali, bo łōna ci już bōła wydanŏ, i to za rechtora, kiery nŏs chymiji uczōł. Prziszŏł mŏj, i my juzaś ino za dziołchami lŏtali. Bōło lekszij bo te ze łostatnij klasy rychtowali sie do matury a my skuli tego mieli wiynkszŏ laba. Po szkolnym „wychowaniu fizycznym” – a turnowali my tyż drugda, łod czasu do czasu na dŏwniyjszym AKS-ie – szło sie niyskorzij cŏłkōm czelodkōm do „doliny szwajcarskij”, niyskorzij pōnaziyntkowygo Parku Kultyry. I tam już jak fto mōg, jak fto bōł zwyrtny i wizgyrny – poradzoł zakludzić dziołcha abo za „Łogrōdek Baby Jagi”, abo na jakosik trōłwa, abo na stawy, rybniki. Te srogsze łochyntole, to targali aże na gōra, kaj terŏzki je Planytarium. Juzaś ze naszymi dziołchōma ze swojigo familoka, ze swojigo placu to sie tōmpało na „Liga”, kierŏ niyskorzij mianowali „Dolina Gōrnika” skuli tego, co to jōm we flyjga wziyna gruba „Barbara-Wyzwolenie”. Tam tyż sie szło bele kaj skukać, coby kamraty niy ujzdrzeli a niyskorzij, bez lato to i poszpluchtać sie szło we wodzie, abo i na kajakach, na padelbōłtach popływać.
Jakech już miŏł te siedymnŏście lŏt, toch przifilowŏł jedna frela, kierŏ i wydanŏ już bōła i łogdowiała. A mianowała ci sie Łōna jak ta freliczka ze „Lalki” Prusa, do kieryj zŏlycŏł sie Dmochowski, ale kiery niy poradziōł śniōm przijńść do porzōndku. Ta ci mi dziepiyro dała wyćwika. Nale, co jŏ Wōm byda gŏdŏł. Przeca kŏżdy karlus we mojim wiyku musiŏł takŏ „szkoła” przyjńść, coby sie niyskorzij przed jejigo richticznōm libstōm gańby niy zrobić.
Czowiek robiōł sie corŏzki starszyjszy, corŏzki mu filipa przibywało (abo tak ino myślŏł) tela ino, co we mŏju gupiŏł do imyntu i kejby mu mietła łoblecōnŏ we babskie szty we ciymnym antryju postawić, tyż by jeji pszoł jak nŏjynty. Musza pedzieć, iże do wojokōw mie niy wziyni i wszyjskie kamraty mi tego zŏwiściyli, iże ino łōni musieli swoje dziołchy, libsty, frele łostawić w dōma i wykludzić sie aże na drugŏ strōna Polski, bo tak wteda bōło. Chopcōw sam ze Ślōnska wywojziyli aże na morze, coby śnich marinerōw, „wilkōw morskich” zbajstlować, a goroli, Kaszebōw i inkszych takich sprowŏdzali sam dō nŏs, coby łŏnym już do imyntu te mode życie łobrzidzić. A we kasarni bedinowało sie przi szifach cŏłke trzi lata. I tak sie terŏzki medikuja, co niy byda dalszij ło mojich babskich cufalach gŏdŏł, coby mi ftoś niy pedziŏł, niy przeciepnōł, iżech sam do radijoka prziszŏł sie ino herzić i asić, abo coby niy bōło jak kejsik u nŏs we tyj naszyj „Jōzefce” ze jednym mojim kamratym.
Poszŏł ci rōłz tyn mōj kamrat Tyjo do farorza do spōwiydzi. Motlŏ, berŏ, i blank na łostatku gŏdŏ:
– Farorzycku, a jŏch to zdrŏdzŏł moja kobiyta.
– Ja? – pado na to farorz – a wiela razy?
– Nō, wiycie farorzyczku, jŏ sam prziszŏł sie wyspowiadać a niy kwŏlić!

_________________
Ojgyn z Pnioków