Świętochłowice - Forum bez polityki

Idzie to tyż posuchać na www.ojgyn.blog.onet.pl

He, he już dŏwnoch ślynczŏł jak ci sam być prawym i porzōmnym, kej sōm miarkuja, iże idzie cosik habnōńć, pichnōńć i żŏdyn tego niy przifiluje. Na isto, niy piyrszy to już rōłz we mojim żywobyciu prōbowŏłech nałōnczŏs mojich ci tam wywczasōw we gorkich krajach pichnōńć cosik ze hotylu. Nō, niy rōbcie takij gupij fresy! Moga sie z kŏżdym wetnōńć, iże Wy wszyjske tyż to już kajsik i kejsik robiyliście. Co tam śleciało do tasi? Norychty tōaliytōwe? Badymantel? A możno i lampa ze lampynszyrmym? Kugelszraibrōma, pisokōma hotylowymi i na papiōrze fyrmowym hotylōw, mōgbych piyńćset razy przepisać, na tyn przikłŏd, Stary Testamynt. Jednakowōż łostatnio chciŏłech ci habnōńć takigo modernego „drinka”, sznapsa ze przidŏwkōma. Niy, niy byda sie wymŏwiać, bo hotyl, nikiej ta biblijnŏ szlanga wodziōł mie na pokuszynie pod postaciōm „uczciwygo baru” (honesty bar) we dymbiannyj łobkładzinie. Czamu sztramske hotyle ekszperimyntujōm na tyn szimel ze naszymi filipami? Po jakiymu niy moge tam stŏć jedyn istny we sztram weście, i ftory rychtuje ci te nŏpitki ze prawygo baru, a niyskorzij kasjyruje nŏs na szkandalicny bytrag, tak jak ci to zawdy bywało? Zizdym przeca, kery ganc ajnfach do terŏzka fajniście fōnguje.
Ale niy! Terŏzki te moderne gasthauzy muszōm pokazŏwać, iże nōm wszyjskim byzuchantōm fest dufajōm. Sōmy przeca ludźmi kultōralnymi, wymŏgajōncymi, ale i uprzyjmnymi, i moreśnymi byzuchantōma, iże zachowōmy sie zawdy jak przinŏleżi i zapiszymy we srogim hefcie, buchu, co tyż ci to my we tym hotylu wysłepali, bali kej ci i zŏdyn tego niy sprŏwdzŏł. Tōż to jakiesik fōłglowanie. Nic ci przeca tak niy pobudzŏ naszygo wnōntrznygo złodziyja, pichoca jak tyn hotylowy bar bez łobsugi, bez bedinōngu. To gynał tak, jak wczepurzić tustŏ, fetownŏ łowiycka do klŏtki głōdnygo lyjwa i pedzieć mu szykownie: ale bydź ty na isto moreśny!
A jednakowōż, blank tak, jak we przipŏdku kastli na cajtōngi ze szporkastōm (newspaper honesty box) na banhowach kajsik we naszyj gryfnyj Ojropie. U nŏs tyż ci to kajniykaj bajstlowali tela, co stykło dwa dni, coby te kastle byli kajsik ci już we ajzynhandlu, we szrotabladze.
Włŏściciyl hotylu biere na sia sroge riziko i łoczekiwŏ, co nōm tak pochlybi te jejigo spuszczanie sie na nŏs, iże wynadgrōdzymy go telim zuper hōnorowym zachowaniym i znŏjdymy sie moreśnymi. I to ci jes fest dziwoczne, bo przeca wszyjsko inksze, krōm tyj gorzŏły we izbowym kilszranku, łod lecy jakich ci tam łobrŏzkōw na ścianie po tōni kocher i ajnfachowy trokner do wosōw, jes ci na fest prziprzōngniynte, przichycōne. Niy ma to bez prziczyny. Poduk ichniygo roztomajtego rugowaniŏ hotylowe gōście, wszyjske te miyndzynarodowe frice sōm po jednakich pijōndzach werte zaufaniŏ, spuszczyniŏ sie na nich, co te ci kleptōmany i inksze złodziyje. Kŏżdŏ rzec ruchōmŏ nadowŏ sie na pamiōntka ze wywczasōw we gorkich dziydzinach – jakisik aszynbecher, zegōwecek, rolka szajspapiōru, lacie i co tam jesce idzie nŏjść we tym hotylu.
Ludzie, ftorym by sie ani niy śniōł hab we sklepie, w jakisik tam sztrich czujōm, iże muszōm to zrobić razinku we hotylu, we gryfnym latowym gastahauzie. Pisŏł ci mi jedyn kamrat, iże we Melbourne chyciyli kejsik istnego, kery ugibŏł sie pod wŏgōm dwiōch polstrowanych skōrōm zesli ze kerymi wylazowŏł ze hotylu. Zapytany, co tyż ci to wyrŏbiŏ, łodpedziŏł ganc ajnfach: iże biere sie je do dōm, i tela! A mie sie sam terŏzki spōmniała moja piyrszŏ rajza na wywczasy do Rumuniji. Bōło to rok po naszym wiesieli jak wykludziyli my sie ze mojōm Elzōm do miyjscowości Mangalia. Snami do kupy rajzowało mocka handlyrzy, ftorzi tam smycyli roztomajte mazidła (Nivea, witamina B) i wyrfle bimssztajnōw. Kej już ci prziszło nōm kludzić sie nazŏd, a handlyrze cŏłki swōj towŏr już cyganōm skalyli, za trzima babami pogzuli kamerzofy, izbetne dziołchy, ftore tam bedinowali. Napoczli wrzesceć, iże te trzi nasze polske angyjbery, take ci szlajerojle zachachmynciyli, pichli ze jejich izbōw dwa abo trzi handtuchy. Po srogim larmie pokŏzało sie, co to bōła... prŏwda.
Abo inkszy fal. Jechali my z Elzōm ze Wiydnia bez Klagenfurt do Italiji. Tam ci we tym Klagenfurcie zrobiyli my takŏ cigaretpauza a wszyjske drap pofyrtali do nŏjbliższyjszego haźlika. Znŏdli my taki przi Landhauzie miyndzy Alter Platz i Heiligengeistplatz. Za tyn haźlik trza bōło zabulić dziesiyńć ichnich (wtynczŏs) ceskich (groszy) ale znŏdli sie mōndroki, ze kerych jedyn wciep do kastli tyn klepok a rest wlazowŏł za rajōm. Tela, co niy szło zawrzić za kŏżdym dźwiyrzy. Mało zacha a wiela uciychy dlŏ kŏżdego. Nō ale, to bōło dŏwno i niyprŏwda a terŏzki już i tam jes blank inakszij.
Eźli dyć tōż niy sōm łōne, tam we tych hotylach, fōłglowate i blank niyrichtik, co spuszczajōm sie na nŏs ze tōm jejich niywachowanōm gorzŏłōm? To prŏwda, iże do jakigoś tam mōmyntu te dōmniymani naszyj prawōści jesce fōnguje. Jednakowōż moji podszukōnki i badani, sporzōndzōne tak po prŏwdzie na mojich włŏśnych sznapskamratach, pokazujōm, co już po drugim sznapsie, po „uczciwym drinku” (sznapsie łogromnucnym, bo same’chmy sie go nalŏli!) te granice naszyj mōralnōści robiōm sie blank niyłostre i postanowiōmy, iże skoro te szelne dupki łobraubrowali nŏs na kupa ojro (dŏwnij markōw abo dularōw) za te roztomajte fistaszki, erdnuskerny abo inksze kyjkse ze minibaru, to ze naszygo zglōndu sōm nōm winowate takŏ ci srogŏ ichniŏ, sztramskŏ „kwawŏ Maryśka” (Bloody Mary).
Beztōż tyż możno tajymniczo straciyli sie wiynkszōściōm te gryfne cajtōngowe szporkastle (sōmech ci take widziŏł i we Londynie, i we Heidelbergu, i na tym Franz-Josephbanhof we Wiydniu). Żŏl, bo przecamć ludzie jużcić kcōm ci sie zachowywać porzōmnie. Jedyn mōndrok-psycholog Richard Wiseman wyfaflŏł (bōło to we takim cajtōngu „Times”), iże podciepnōł ci bōł kejsik na hulicach Edynburga 240 briftasiōw ze ftorych chnet poła łostała bezmać łodesłano do włŏściciyli. Nŏjwiyncyj swrŏcali takich portmanyji, kaj ci byli driny fotografije szykownych dziecek. Szumnie. Ino, co do żŏdnygo śnich tyn cŏłki Wiseman niy wrajziōł pijyndzy. Trwōrza sie, iże kejby tak zrobiōł, łozpŏsanie badaniŏ mōgło by blank inksze i niy napŏwali by aże takōm wiarōm we cŏłkŏ ludzkość.
A kejsik ci, kajsik we dalekij Indonyzji we wszyjskich szulach i urzyndach łozewrzili setkōma „uczciwe kafyje”, coby wyrŏbiać u modych ludzi taki zwyk prawości, porzōmności. Szło ci jim to blank niy nŏjgorzij i żŏdnego szkolŏrza abo sztudynta niy chyciyli na szwindlu i łoszukaństwie. Ale ze przikrōściōm stwiyrdzōno, co bez płacyniŏ brŏł roztomajte forszpajzy, maszkyty jedyn taki ci dyrechtor szkoły. Jak idzie ujzdrzić, ludzie ganc ajnfach niy postympujōm aże tak porzōmnie, kej jim sie wydowo, co łōnych żŏdyn niy widzi. Sroge, cudze wizynszaflery łorzykli, iże kejby tak prziklyjbować nad tōm cajtōngowōm szporkastlōm takŏ fotografijŏ pŏry gryfnych ślypiōw, ludzie by trzi razy tela do tych zamelbiksōw wciepowali.
Kajsik wyczytŏłech i taki fal. Rychtowało sie wiesieli Wayne’a Rooneya (to taki fusbalok ze Manchesteru United). Tyn Weyne i jego libsta Coleen łogłosiyli skorzij już, co blank niy kcōm łod żŏdnego wiesielnika gyszynkōw, a miast tego proszōm wszyjskich gōści jejich impryzy (wŏrtyj piyńć milijōnōw ynglickich funtōw), ło przekŏzanie darkōw dlŏ takigo dzieckowego lazarytu Claire House. Nō, i zgŏdnijcie, wiela spojstrzōd szejśćdziesiesiyńciuch śtyruch chopa sutło groszym, ciepło pijōndzmi? Cŏłke śtyrech ludzi! A na liście tych napytanych byzuchantōw byli same ino fusbalorze-milijōnyry. Nō, yntlich wiela tyż ludzi, ftorzi depcōm na pogrzyb, boczy ło prōśbie, coby niy przikludzać kwiŏtkōw, ale blank przepōminŏ ło drugij – coby dać cosik na inkszy cyl, dobroczynny.
We tym hotylowym, izbetnym barku bez łoka mrzik czułech szpana, ale zarŏzki ślecieli symie wszyjske wōntpliwōści. Eźli ftoś ze łobsugi niy bydzie musiŏł za mie zabulić ze swojigo gyhaltu za to coch tam ze mojōm starōm wysłepŏł? Eźli niy łodbije sie to na mojim życiu wiycznym (przeca kŏżdy kce pōjńść do niyba, chocia w nie niy wierzi)? A tak, coby pedzieć na prawie, głōwne moji zmŏrtwiynie sprŏwŏdzało sie do tego: eźli mie przicapnōm abo niy. Udŏ sie citnōńć abo mie chycōm na cygaństwie?
I na łostatek, te akuratnie zmusiōło mie, coby sie wrōcić nazŏd i richticznie, gynał wypŏłnić heft we kerym sie wpisŏwało wszyjsko, co czowiek bez te dwa tydnie wysłepŏł. Żŏdne ci tam wymiarkowanie sprŏwki, „poczucie uczciwości”, ino srogachnŏ bojōnczka przed blamiyrujōncōm zituacjōm. Miarkuja, iże to jes festelnie żałōsne. Wszyjske Wy, zażarte hotylowe langfingery i złodziyje – prosza, wyboczōm mi, Łōni!

_________________
Ojgyn z Pnioków