Świętochłowice - Forum bez polityki

Idzie to tyż posuchać na www.ojgyn.blog.onet.pl

Gŏdŏłech sam przodzij ło dzieckach, ło mojich modych latach, kej czowiek tyrŏł na szlyndzuchach, fresa czerwiōnŏ, śpiki wisieli aże do brody, palcyska zmarzniynte i łod rana aże na łodwieczerz sie na tych szlyndzuchach lebo na holckach fyrtało, kiołzdało. Bo tyż terŏzki dziecka niy majōm anōngu, a i niyftore angyjbery terŏźniyjsze niy poradzōm ci sie tego blank wystawić, forsztelować wiela roztomajtych zortōw szlyndzuchōw mieli my dŏwnij. Byli „holyndry”, take szlyndzuchy tak na isto dlo dziołchōw, kere mieli take łobłōnczaste przodki, coby niy szło śniymi zahŏczyć ło lōd, lebo ło jakosik berga na ceście, na drōdze. Inksze byli szpicoki, take szlyndzuchy, kere mieli srogŏ szpica na przodku i ze kerymi szło sie zaprzić – kej sie festnie kiołzdało na przedbiyżki – i gryfnie sztartnōńć. Wszyjskie te szlyndzuchy byli na kōrbla. Wiela razy dzieckōm krōmfleki lebo zole łodlatywali, kej przipli te szlyndzuchy na stare charboły. Kej tyż te hynkle łod tych szlyndzuchów dobrze niy trzimali, trza je jesce bōło poskami, rymiōnkōma przichycić do szczewikōw. Jesce inksze to byli szlyndzuchy na bolce. Te szło ino przichycić do dobrygo szczewika we kerym borowało sie we abzacu, we krōmfleku dziura, na kerŏ niyskorzij przikrōncało sie śtyrōma szrałbkōma takŏ blacha, tyż ze dziurōm, łobracało sie tyn szlydzuch i dziepiyro na łostatek kurblōm i gablōm chytało sie to wszyjsko do zoli. A deczko niyskorzij prziszli ci dō nŏs hokejōwy. Byli to szlyndzuchy, kere byli na fest do zoli i do krōmfleka prziszrałbowane. Do kupy ze tymi szlyndzuchami musieli być i szczewiki, i to już mocka bōło we wercie, i niy kŏżdy synek lebo dziołcha mōgli sie to lajstnōńć.
Jŏch to tam tak na isto niy poradziōł sie na tych (i na żŏdnych) szlyndzuchach kiołzdać, nale mōj bracik to ci bōł taki szpyniol, taki zwyrtny, iże poradziōł wszyjsko a jesce – kej już przikōrblowŏł te szlyndzuchy do szczewikōw – bali i do szkoły deptŏł na nich, i nikandy łōnych niy seblykŏł.
A mieli my takigo starego, nale mōndrego rechtora (Karp sie mianowŏł), kery bōł chnet blank ślepy. I kej ci tam kejsik mōj bracik – na łostani driker – wparzōł do klasy, to tych rechtōr sie niy spomiarkowŏł. Niyskorzij napocznōł tych jejigo szkolorzy pytać. Trefiyło i na mojigo bracika. Bracik tam opaternie deptŏ na pojstrzodek, do tabulki, tak coby sie rechtōr niy kapnōł, iże sztyjc mŏ jesce te szlyndzuchy na szczewikach i łorŏz tyn rechtōr, tyn Karp sie pytŏ:
– Coś tak synek urosnōł, co ci tak nŏgle wszyjsko poszło na wiyrch ?
Wiela, wiela musiŏł wtynczŏs tyn mōj bracik nametlać, nacyganić, coby tyn Karp, tych rechtōr niy zmiarkowŏł, co łōn je na szlyndzuchach, bo za to bōła srogŏ sztrofa, tym tuplym, iże jesce wtynczŏs byli u nŏs we szuli drzewianne, wiksowane dyliny.
A niyskorzij (Mamulka już wteda robiyli we werku , a Starecka niy poradziyli nŏs, synkōw, hōncwotōw uwachować), to sie tyrało na szachta, na zantka, tak jesce kole naszyj „Maryny” abo i na „balzamgōrce” lebo inkszych dołach, kaj ci dziepiyro bōła uciecha na tych szlyndzuchach lebo na bednŏrkach sie kiołzdać.
Bednŏrki. To byli narty zbajstlowane ze faskowych deskōw, ze tych ajchowych deskōw, ze dymbowych bretōw. Fto wtynczŏs miŏł „narty”? Ano take, co mieli familijŏ we Efie lebo we Kanadzie, a kery śnich miŏł „kangahary”, to bōł przi jejigo kamratach srogŏ figura, srogŏ perzōłna. Tak, jak mōj kamrat Andrzyj (miana niy byda gŏdŏł, bo go wszyjskie sam u nŏs miarkujōm). Zima, gryfny śniyg, jadymy ci na zimowisko ze naszyj szuli, a tak na isto ze harcerzykōw, do Wisły. Autok ci już na nŏs niy poradzi sie doczkać, wszyjskie wrōłz sōm, ino tego Acika, znaczy Andrzyja jesce niy ma. Jakiesik trzi śćwierci godziny za niyskoro idzie, depce. Mutra i Tatulek śniym. I... ludzie... dejcie pozōr!... smycy na puklu... narty! Plastiki, kandahary przi nich...kanciki... a my, inksze chopcy, niy tak zabrane, klepki, deski na rymiōnkach... nō, szpanowŏł nikiej terŏzki jaki biszop we mercedesie.
Piyrszy dziyń, gryfnŏ klara blynduje, śniega cheba ze trzi śćwierci metra, idymy ze drużynowym na gōra (już terŏzki niy bocza na kerŏ). Te, co poradziyli sie na tych nartach kiołzdać na samym łostatku, przodzij te nŏjbarzij smarkate synki... nō i hajda!!! Poszli!!!
Sjechali my na dōł, drużynowy nŏs porachowŏł, spomiarkowŏł eźli żŏdyn szłapy lebo gracy niy połōmŏł i łorŏz sztop! Jednego niy ma. Niy sjechŏł ci na dōł nasz Acik. Pogotowie, policajty (nō, milicjanty), chopy ze tego gōrskigo pogotowia, auflauf, butel, bajzel, łostuda na cŏłki karpyntel.
My do „schrōniska”, pynzjōnatu a te wszyjskie napoczynajōm sznupać, kaj ci sie tyn nasz Andrzyj zapodziŏł, kaj sie straciōł?
Tak kole szczwŏrtyj po połedniu (my wszyjske zestrachane jak sto dioskōw) prziszŏł ci tyn nasz „szpaner” kamrat do naszygo pynzjōnatu.
– Kajś ty do pierōna do terŏzki bōł? – pytŏ sie nasz kōmandant. – Przeca bezmać ty, nŏjlepszyjszy narciŏrz, nō... mŏsz nŏjlepszyjsze sznyjkufy, szijery.
– Ja, mōm, na isto mōm! Tela, co jŏch szŏł ze tyj gōry piechty, bo niy poradza na nich sie sie kiołzdać; jezderkusie jŏ niy poradza na nich jejździć!
A nŏjlepszejsze nasze chopcy to byli te, kere mieli łojca, ujka lebo kogosik ze familiji we werku. Tak szło erbnōńć HOLCOKI. Ludzie! To bōła uciycha! Czowiek nŏjprzodzij te holcoki wyfajlowŏł do rōwna. Trza bōło abzace, krōmfleki blank łoberznōńć, coby byli rōwno ze zolōm. Niyskorzij sie jesce wklepowało take „szwajselektrody” do tyj zoli i... ludzie! To ci bōła uciycha, to ci bōł dziepiyro jubel. A jesce kej tak jechoł fōrmōn, kery na takij rolwadze mōłka po składach łozwojziōł, i szło sie chycić ze zadku i kiołzdać bez cŏłkŏ Bytōńskŏ, lebo Krojcka abo Karolka z gōrki ! Abo jakisik autok, starciol. Ha... ino trza bōło dać pozōr coby sie fōrmōn niy kapnōł i niy prasknōł korboczym po palcyskach lebo szofer na gibko niy zahaltowoł, zabrymzowŏł.

_________________
Ojgyn z Pnioków