Świętochłowice - Forum bez polityki

Idzie to tyż posuchać na www.ojgyn.blog.onwt.pl

He, he... eli twōj chopie telefōłn dōma jesce sie łodzywŏ? Skoro ja, to pewnikiym zōłwizōł go niy łodbiyrŏsz, prŏwda? A we blank niydalekim fōrt kejś tam przitrefiało sie nōm, iże podnosiylichmy suchŏwka telefōłnu, a driny bōła guchŏ cichōść. Bez duge lata take łobrŏzki byli na isto zielaznōm tajlōm „horrorōw”, zimbolym izoliyrōngu i zapōwiydziōm bezpochybnyj klynski i niyszczyńściŏ. A jednakowōż ledwa piytnŏście lŏt po tym jak takŏ szauszpilerka Drew Barrymore łodebrała telefōłn łod zabōjcy we piyrszyj binie fylmu „Krzyk”, szlus telefōniji sztacijōnarnyj stŏwŏ sie corŏzki barzij prŏwdziwy – i same sōmy tymu winowate.
Wiycie, mōj dōmowy telefōłn glingŏ mało kej. A eźli bali i zwōni, to jŏ go zaobycz niy łodbiyrōm. Niy mōm rŏd miarkować, fto je po drugij strōnie, i co i rōłz dozwŏlōm, coby łodebrała autōmatycznŏ zekrytarka. Tela, co nigdy niy łodsuchuja nagranych wiadōmości. Wylazuja ze założyniŏ, iże wiadōmość łostawiōnŏ we chałpie, we ftorym niy ma żŏdnego, radszij niy ma tym tuplym nŏglōncŏ. Zakłŏdōm, co eźli ftosik na zicher musi sie symnōm rozmōwić, glingnie na mobilniŏk, wyśle „esemesa” abo ymilka.
A jeżech przecamć już bez szejśćdziesiōnt lŏt stary. Beztynczŏs milijōłny terŏźniyjszych dwadzieściapŏralotkōw mŏ włōśne mobilniŏki już łod samyj podstawōwki. Kej łosiednōm na swojim, pewnikiym niy uzdajōm se, coby pociōngnōńć linijŏ sztacijōnarnŏ. Bo tyż i na jakiego dioska? Przecamć to ino nadbytnie pijynżne łobciōnżynie. Mōm szykownŏ pŏrã sōmsiŏdōw ftorzi majōm szykownsite sztele, borg we banku na pomiyszkanie, ale telefōłnōw sztacijōnarnich niy majōm.
Napoczli ci te telefōłny chnetki po kryjōncku sie tracić. Śmiyrć tego ci telefōłnu sztacijōnarnygo to zmiana kultōrowŏ, ftorŏ wpływŏ zarōwno na nasze łosobiste życie, jak i na fōngowanie we grōmadzie. Na tyn przikłŏd we familiji. Podwiyl naszŏ życiōwo bina niy łopanōwali mobilniŏki, wszyjske dōmowniki gynał wiedzieli, fto do cia zwōni i jak dugo łozprawiŏsz. Zituacyjŏ zawdy bōła dlŏ nŏs wszyjskich bezpochybnŏ. U nŏs dōma byli dwa aparaty, ale bali i przekludzynie sie ze łozprŏwkōm do drugij izby miało swoji znaczyni.
I chocia sōmy prziwiōnzani do swojich mobilniŏkōw, jesce wiyncyj czasu niźli na łozprŏwki telefōniczne poświyncōmy na pisanie. Bali i roztomajte ferajny karitatiwne zachyncajōm, coby spōmogać ślachytne cyle przi dopōmożyniu „esemesōw”, co wybŏwiŏ nŏs łod kōniycznōści łozprawianiŏ ze bele kim. We biōrach je ci tyż doimyntnie barzij cicho niźli kejsik. Łozwartŏ przestrzyń wymuszŏ jakosik dyszkrecjŏ. Kejech napoczynŏł robota za byamtra, wiedziało sie wszyjsko ło kamratce lebo kamracie, ftorzi siedzieli przi sōmsiydnim szrajbtiszu. Niy mieli łōne wybōru – łozprŏwki ze frajerkōm abo miyłōśnikym, ze mamulkōm, byamtrym ze banku trza bōło wiyść bez telefōłn, ftory styrcŏł na jejich szrajbtiszu. A jŏ blank niy miŏł żŏdnego wybōru jak markiyrować, iże blank nic niy słysza, czego tōż tyż te łozprŏwki tyczōm. Dzisiŏj słychać ino klupotanie tastaturōw. Kej juzaś ftosik wele czekŏ na łodpowiydź na ymilka, co nŏjwyżij panuje ino pŏłnŏ szpany cichōść.
Nō ale dości już tyj szmelcownyj nōstalgiji i przignymbiyniŏ za czasami tych telefōłnōw sztacijōnarnych. Przeca ypoka jednyj jedzinyj linji telefōłnicznyj we kŏżdym pomiyszkaniu (a kejsik ze jednym telefōłnym na familok) niy bōła błōgim czasym niyzaszterowanyj harmōniji życiŏ familijnego abo fōngowania spōłyczności. Tela ino, iże kej zedrziła, śleciała ypoka jednyj liniji, z keryj korzystalichmy wszyjske dōma, stalichmy sie choby niytykalne, zawarte kŏżde we włōśnym, priwatnym świycie, mynij blank przistympne. Mobilniŏk, we ftorym idzie driknōńć knefel „łodciep” dowo zwōlŏ na nowy szimel kōmunikacyji – to ty chopie łobiyrŏsz, z kim kcesz połozprawiać. Elektrōnicznŏ poczta dozwŏlŏ ci wciś ludziōm roztomajtych informacjōw, ftorych blank niy kcieli nafasować. Blank tyż przepōminōmy ku tymu, iże napisanie tego, co mōmy do pedzyniŏ i drikniyńcie knefla „wyślij”, to jednakowōż blank niy ta samo lajera, co richticznŏ łozprŏwka.
Wiycie! Prziszŏłech na te idy, coby ło tym wszyjskim sam Wōm łopedzieć kejech przeczytŏł artikel dziynnikŏrki Jess Cartner-Morley, a zatym jesce i po łobejzdrzyniu filmu „Wrzyśniowy numer” we ftorym jedyn istny gŏdŏ do swojij kamratki, iże łōna niy umożniŏ ludziōm dostympu do sia; niy mŏ takij potrzyby, coby być dlŏ wszyjskich łosiōngalnŏ. I tyż my, kej niy łodbiyrōmy telefōłnu sztacijōnarnygo, pokazujymy takŏ ci razinku arogancjŏ i grubelactwo. Kcymy kōmunikować sie ze inkszymi na naszych włōśnych warōnkach, i to jesce i we czasie, ftory nōm klapuje. Eźli niy łodbiyrōmy telefōłnu, bo razinku kładymy dziecka do prykoli, to je do porzōndku. Ale eźli jŏ niy łodbiyrōm telefōłnu, bo jeżech usiotany i niy mōm chańdzi ze żŏdnym łozprawiać, abo możno razinku napoczynŏ sie fylm, ftory kciŏłech na gwŏłt łobejzdrzeć? Tō to sie mianuje ganc ajnfach „egoizm”, znaczy dosiynbōść. Tym tuplym, iże wiynkszōściōm ludzi, ftorych żech sie pytŏł, fto tyż to glingŏ na jejich telefōłn sztacijōnarny, wrōłz łodpedzieli, co to sōm zaobycz już fest zwiykowane familijanty. Kej tyż dowōmy zwōlŏ, coby tyn telefōłn glingŏł, i glingŏł, sōmy ganc ajnfach grubelajske i sorōńske.
Bōłoby na zicher jankorne, kejby sie pokŏzało, iże kej piszymy esemesy, posywōmy wiadōmości na Face Booka abo Naszŏ Klasa, i kej ci jesce łodnŏwiōmy prōfile na tych internecowych „portalach społycznōściowych” niy mōmy za tela energiji, coby połozprawiać ze ludźmi, ftorzi kcōm na isto snami połozprawiać. Szaltrowanie i wyszaltrowanie sie ze łobiygu podug włōśnygo widzimisie niy moge łostać bez kōnzekwyncjōw, bo we richticznyj społycznōści jes ci to ganc ajnfach niy do przijyńciŏ.

_________________
Ojgyn z Pnioków