Świętochłowice - Forum bez polityki

Osiem lat temu na naszym Forum pojawił się wątek poświęcony Adwentowi, czyli okresowi przygotowania na narodzenie Syna Bożego. Jak co roku przypomnę, że w pierwszej edycji zaczęliśmy od prezentowania tradycyjnych symboli bożonarodzeniowych. Potem kolejno był temat potraw świątecznych i to na całym świecie, następnie były kartki świąteczne, potem prezentowaliśmy kościoły pw. Bożego Narodzenia. Kolejne lata to kolędy, później wiersze o Bożym Narodzeniu, kolejny rok był to czas na najpiękniejsze filmy, a w roku ubiegłym roku obrazy w tym temacie.

W tym roku nie może być inaczej. I chociaż Adwent zaczęliśmy już w ubiegłą niedzielę, to ja pozwolę sobie otwierać tegoroczne okienka od 1 grudnia. A jak widać to w temacie, będą to po prostu książki o Bożym Narodzeniu. Wybór jest ogromny: od dzieł literackich z tzw. wyższej półki, przez baśnie, opowiadania, po książeczki dla dzieci.

Tak więc zapraszam od jutra

"Dziewczynka z zapałkami" - Hans Christian Andersen

Na pierwszy dzień grudnia wybrałam jedną z najbardziej znanych baśni Hansa Christiana Andersena „Dziewczynka z zapałkami”.



Akcja baśni nie toczy się wprawdzie dokładnie w Boże Narodzenie, gdyż jest to ostatni dzień roku. Jednak wybór jest celowy, aby uświadomić sobie, jak w tym całym czasie, przede wszystkim Adwentu, ważny jest los drugiego człowieka. Zresztą taki też cel miał autor, chcący uwrażliwić społeczeństwo na ludzką niedolę, dotykającą zwłaszcza dzieci. Zawarte w baśni wartości wychowawcze są ponadczasowe.

Baśń została napisana w listopadzie na zamku Gråsten podczas podróży jaką odbył Andersen w 1845 r. Została wydana po raz pierwszy w grudniu 1845 r. w duńskim kalendarzu na rok 1846. Należy do kategorii baśni Andersena zawierających motywy religijne. Zawiera wartości poznawcze i wychowawcze, które dzieci poznają na wczesnym etapie życia.

Nie wiem jeszcze czy przy każdej prezentacji będzie dołączony zarys fabuły, ale tym razem będzie. Gdyby ktoś nie pamiętał.

„W mroźny wieczór, ostatni dzień mijającego roku, mała dziewczynka wędruje boso ulicami miasta, nadaremno próbując sprzedać zapałki. Żaden z przechodniów nie jest zainteresowany zmarzniętym i głodnym dzieckiem, każdy w natłoku ostatnich przygotowań do świętowania z rodzinami w pośpiechu udaje się do domu. Zrezygnowana i zniechęcona dalszą pracą, znajduje cichy kąt pomiędzy dwoma domami, gdzie siada, aby rozgrzać zziębnięte nogi. Rozmarzona myślą poczucia ciepła, rozpala kolejno po sobie cztery zapałki. Każda z nich jest symbolem jej pragnień, które przez kilka sekund widzi własnymi oczami. Jako pierwszy ukazuje się żelazny piec, przy którym mogłaby ogrzać zziębnięte skostniałe dłonie, następnie pieczona gęś, którą najadłaby się do syta, jak nigdy wcześniej w swoim życiu. Kolejno pojawia się choinka, oświetlona świeczkami, które ją ogrzewały. Zapałka zgasła, a kilka iskierek uniosło się w górę, ku niebu. Jedna z nich zaczęła spadać niczym gwiazda. Dziewczynka przypomniała sobie, jak jej babcia opowiadała, że to znak zapowiadający nadejście śmierci. Dziewczynka zapala następną zapałkę i pojawia się jej ukochana babcia. Bojąc się, że zniknie, od razu zapala całą paczkę zapałek. Razem unoszą się do miejsca, gdzie nie ma głodu i zimna, przed tron Boga.”

„Boże Narodzenie w Bullerbyn” - Astrid Lindgren

Dzisiaj pozycja książkowa raczej dla dzieci, lecz myślę, że wszyscy znamy autorkę i inne jej książki.
"Dzieci z Bullerbyn" autorka wprowadziła do literatury w 1947 roku. Póżniej powstawały uzupełnienia, niektóre z pięknymi ilustracjami Ilona Wiklanda, jak właśnie "Boże Narodzenie w Bullerbyn" w 1963 roku.



„Zbliża się Boże Narodzenie. W Bullerbyn dzieci z zapałem pomagają w przygotowaniach.
Wystawiają ptakom snopki owsa, pieką pierniczki i jadą do lasu ściąć cztery choinki – jedną dla zagrody Północnej, jedną dla Środkowej, jedną dla Południowej, i jedną dla dziadziusia.
W powietrzu unosi się zapach pierników, laku do lakowania prezentów i wszystko jest tak piękne i świąteczne, że aż brzuch może od tego rozboleć. I wreszcie nadchodzi Wigilia…
Najbardziej znane polskim dzieciom szwedzkie dzieci – Lasse, Bosse, Olle, Anna, Britta, Lisa i mała Kerstin – wprowadzają nas w klimat szwedzkich świąt, trochę podobnych, a trochę różnych od naszych, ale przede wszystkim przeżywanych przez dzieci z równie wielkim zaangażowaniem, oczekiwaniem i radością”.

Powiem szczerze, że za moich młodych czasów czytało się głównie "Dzieci z Bullerbyn" i tej książeczki nie znam. Dlatego chętnie jej poszukam, może u moich wnucząt?

„Święta z Anią” - Lucy Maud Montgomery

Proponuję pozostać w kręgu autorek klasycznych powieści dla dzieci i młodzieży i odkurzyć pięknie ilustrowaną pozycję Lucy Maud Montgomery z serii o znanej wszystkim Ani.



„W tym tomie wielbiciele Ani przypominają sobie jej święta z tomów „Ania z Zielonego Wzgórza” i „Ania z Szumiących Topoli”. Ale pozostałe teksty to raczej nieznane opowiadania właśnie z tematem Bożego Narodzenia w roli głównej. Lucy Maud Montgomery, jej styl i pomysły na opowieści nie znudzą się chyba nigdy (taką mam nadzieję). Oczywiście króluje dobroć (choć nie bez przeszkód), przebaczanie, pomoc. Wyobraźcie sobie, że takie rzeczy nadal dzieją się na świecie, nie tylko w książkach”…

„Noc wigilijna” - Mikołaj Gogol

Na tę drugą Niedzielę Adwentu poczytamy może coś z klasyki rosyjskiej, a może ukraińskiej, gdyż Gogol to pisarz i dramaturg rosyjski pochodzenia ukraińskiego.



„Jeśli ktoś szuka bardzo krótkiej świątecznej lektury, to polecam opowiadanie „Noc wigilijna”. Magiczne, niby dziecięce, a tak naprawdę uniwersalne (jak wszystkie baśnie). O miłości, o czarach, o zadzieraniu nosa, krzywdzie i sprawiedliwości. A wszystko okraszone rosyjskim humorem. W sam raz do gorącego czaju z łyżeczką konfitury malinowej”.

„Morderstwo w Boże Narodzenie” - Agata Christie

Okazuje się, że mamy też kryminały ze świętami Bożego Narodzenia w tle.



„Detektyw Herkules Poirot w świątecznej akcji. Jeśli zaś są Święta, to i rodzina. Nastrój zaś zgoła nieświąteczny – pełny pretensji, złości, zawiści (wiem, wiem, niektórzy stwierdzą, że to jest właśnie tradycyjny nastrój świąteczny). Kto zabił seniora rodu? Jakie tajemnice skrywają członkowie rodziny? Kto ukradł diamenty? Dobre kryminały mają to do siebie, że dają przyjemność z czytania nie tylko za pierwszym razem, kiedy nie znamy rozwiązania. Można więc czytać w każde święta Bożego Narodzenia”.

„Listy Świętego Mikołaja" - John Ronald Reuel Tolkien

W dzisiejszym dniu musi być książka zdecydowanie związana ze św. Mikołajem. Najczęściej to dzieci piszą listy do tego Świętego, ale okazuje się, że i on może coś tam skrobnąć



„Listy od Świętego Mikołaja dostawały też dzieci Johna Ronalda Reulea Tolkiena. Ojciec pisał je osobiście i ozdabiał rysunkami. W listach znalazły się opowiadania, wiersze, a bohaterem był nie tylko Mikołaj, ale i jego pomocnik Niedźwiedź Polarny, elfy oraz gobliny, które nie lubiły Świąt. Wspaniała książka, nie tylko dla dzieci. Jedna z tych, w której naprawdę znajduje się owa osławiona “magia Świąt”.

„Opowiadania zimowe” - Olga Tokarczuk

Nasza noblistka też ma na swoim koncie tytuł nadający się do zilustrowania świątecznego czasu.



Proponowany na dziś tom składa się z trzech opowiadań. Jedno z nich zostało sfilmowane (Żurek), a drugie znalazło kontynuację w rzeczywistości (Bardo. Szopka). Nie sposób przejść obojętnie wobec tych opowiadań. Może więc ktoś się zainteresuje takim kierunkiem świątecznych inspiracji czytelniczych.

„Listy Noel” - Richard Paul Evans
Propozycja bardziej współczesna popularnego wśród czytelników autora.



Poruszająca historia o tym, że świąteczny czas może być idealnym momentem na to, by uporać się z trudną przeszłością i wreszcie pozwolić sobie na przebaczenie. Tytułowa bohaterka – redaktorka nowojorskiego wydawnictwa – zaczyna dostawać tajemnicze listy. Nadawca zna ją od lat i w czułych słowach stara się pomóc jej uporać się z trudnymi sytuacjami z jej życia. Czy autorem listą jest jej ukochany z dawnych lat? Jak pozwolić sobie na miłość, gdy nie wiemy, czy na nią zasługujemy? Ta wzruszająca, nostalgiczna i ciepła opowieść to idealny wybór na święta Bożego Narodzenia!

„Darujmy sobie te święta” - John Grisham

Pozostańmy w kręgu literatury współczesnej.



„Luther i Nora Krankowie, których jedyna córka Blair wyjechała właśnie na rok do Peru jako wolontariuszka, postanawiają po raz pierwszy w życiu zaoszczędzić na świętach. Rejs po Karaibach, na który planują wypłynąć dokładnie w Boże Narodzenie, będzie ich kosztował zaledwie połowę świątecznych wydatków.
Niestety, wkrótce oboje przekonają się na własnej skórze, czym jest chodzenie pod prąd. Presja osób, które im coś oferują, zbierających datki lub liczących na wigilijny obiad, jest wręcz zabójcza. Główną kością niezgody staje się bałwanek na dachu. Jego brak może przekreślić szanse całej ulicy na zdobycie dorocznej nagrody. Ale to nie koniec kłopotów. W Wigilię rano dzwoni Blair z niespodziewaną informacją: jeszcze tego samego dnia wróci do domu z narzeczonym, który nigdy nie widział amerykańskich świąt i bardzo się na nie cieszy.
Może oglądaliście film na podstawie tej powieści? No to wiecie, jak wszystko się skończyło”.