Świętochłowice - Forum bez polityki

Idzie to tyż posuchać na www.ojgyn.blog.onet.pl

Nó, tóż mómy, bydymy mieli, tyn tydziyń piyrszy dziyń lata. I zarôzki spómniała mi sie pierónym starô powiarka:
„Kiej świynty Jón łónka kosi, byle baba dyszcz uprosi”.
Nó, możno to i prôwda ale musza sam zarôzki pedzieć, iże we łóńske lata, kole świyntego Jóna, berôłech sam ło tych wszyjskich zwykach skuplowanych ze łostatkym wiesny i napoczniyńciym lata. Beztóż tyż dzisiej niy byda za tela ło tym wszyjskim łozprawiôł, bo jesce ftosik bydzie mi przeciepowôł, co jô ino sztyjc ta samô lajera, fórt ino ło jednym i tym samym gôdóm. Styknie, co rzykna, iże latoś łod soboty bydymy mieli juzaś lato. Jakie łóne bydzie, niy idzie terôzki pedzieć. Bydzie ta sobota nôjdugszym dnioszkym latoś, a nocka ze soboty na niydziela bydzie nôjkrótszô; nó, jakech pedziôł napocznie sie lato i szlus. A mie sie ino deczko ckni do tych wszyjskich szykownistych świyntojóńskich zwyków, ftore sie już corôzki mynij sam u nôs flyjguje. Żôl mi i tego, iże przepóminô sie ło roztomajtych czarach, czarownicach i heksach, chocia niy tak do łostatka, bo juzaś sie pokôzali bele kaj roztomajte znachory, guślôrze, do kierych przilazujóm i – zdało by sie – bildowane, wysztudiyrowane ludzie jak te, co to zagłódziyli na śmiyrć półrocznô dziołszka. Zdôwało by sie, iże niy ma już placu na to – jak ci to łod zawdy bóło – iże wszyjsko, co czowiek niy poradziół spokopić, co niy poradziół sie gynał wytuplikować, choróbska, umiyranie, gradobicie, ulichy lebo łogiyń łod pieróna, kiery poradziół i côłkô dziedzina zgorać, ściepowôł to na roztomajte czary i czarownice, heksy. Nó ale, tyż te czary mieli czowieka hilfować łode złygo, łod wszyjskigo co niyszczysne. A heksy, nikiej heksy. Tyż już łod dôwiyn dôwna furgali w lufcie na mietłach, na hercówach, na niyckach na wszyjskie góry, kiere byli glacate, znacy łyse. I cy to bydzie Monte Calwo, Chaumont, Kahlenberg lebo naszô Łysô Góra, wszandy tam te heksy wyrôbiali do kupy z dziobłami breweryje i ludziskóm na paskuda, na łostuda, i hilfowali sie słóweckami:
„Płot niy płot, wiyś niy wiyś, ty nôs diosku niyś”.
Fto bół móndrok, opaterny to suchôł tego Marcina z Urzędowa, kiery na sóm łostatek szesnôstego wiyku rzóndziół, co chabiny, asty ze sztachloków do kupy ze liścióma powtykane bele kaj we łoknach, we dźwiyrzach czary i jakiesik inksze gusła łodegnajóm. Niy, niy, kiej sie tak kuknie naobkoło, to my sie fest jesce dziyrżymy tych strzydniowiycznych prziwyków. Ale, to już jes blank inkszô bôjka i niy byda wiyncyj ło tym gôwyńdziół.
Nale, sam mi sie terôzki spómniało, iżech już kiejsik medikowôł, ślynczôł nad tym czym my tak, teraźne ludzie, sóm? Pewnikiym niy bydzie to za tela wicne, niy bydzie we tym wiela szpasu, ale posuchejcie, bo tuplowanie tego niy byda eklerowôł.
Wiycie, my, ludzie deptómy tak po tym świycie dnioszek po dnioszku i we kôżdym łoka mrziku sómy utropióne dosłównie wszyjskim. Zastarane my sóm luftym, wodóm i ziymióm. Stropióne tymi ci strzodkami łowadobójczymi, roztomajtymi „pestycydami”, „emulgatorami” we jôdle, cy jakimi tam inkszymi zubstancyjami – jak to móndroki gôdajóm – „rakotwórczymi”. Ku tymu jesce festelnie utropióne my sóm tym prómiyniówaniym „radioaktywnym” i możno ci jesce azbestym. Trôpi ci nôs tyż, sómy tak po prôwdzie w sztichu skuli łochróny wszyjskich zagróżónych gatónków gadziny. Hmmm ... rzykna sam cosik ło tych zagróżónych gatunkach. Wiycie, ta côłko festelnie wywołanô, szyrzónô u nôs wszandy naobkoło „łochróna zagróżónych gatónków”, to tyż ci jes jesce jedna frechownô i przemierzłô próba czowieka, coby rugować, badać côłko nôtura. Bez dziewiyńćdziesiónt procyntów, moc bez 90 % wszyjskich gatónków, ftore choć kedy żyli na tyj naszyj biydnyj ziymi, już przeca dôwno niy egzistjyruje. Blank ci sie już kajsik we „czasie i przestrzeni” – wytraciyli!
My, ludzie, jich na isto niy zatrzaśli wszyjskich. Łónych ganc ajńfach dziadzi wziyni, bo take jes – jak to kiejsik pisôł jednyn móndrok (Michał Marszał, na kierym sie w tym kónsku łopiyróm) – prawo nôtury!
Kôżdydziyń, cy to kcymy abo i niy, traci sie dwadzieścia piyńć gatónków. I to blank niymożybnie łod tego, co sam na tyj ziymi my robiymy, te ci dwadzieścia piyńć zortów, kiere istniyjóm dzisiôj – jutro sie stracóm, już jich jutro na zicher niy bydzie. Tak tyż, ludzie, łostôwmy ta nôtura we pokoju! Eźli my dotychmiast już niy napochali, niy nagóniyli aże za tela? Sómy zapatrzóne we sia, i blank ci ku tymu zaślypióne. Kôżdy snôs kce cosik retówać. Już tu i tukej! Wrzescymy: „łochróńmy stromy, piscoły, wieloryby, ślimôki!” Co? I nôjsrogszy egzymplôrz zadufanygo we sia buca, czowiek, kiery wrzescy: „Retójmy Ziymiô!”
Eźli te wszyjskie ipty we telewizyji, we cajtóngach i kaj tam jesce sie symie na fest urzinajóm? Eźli majóm ci mie za flaszka knót? Retójmy Ziymiô! Przeca tak po prôwdzie, to my bali ani ło sia niy poradziyli stôć, niy naumieli my sie tyż ci jesce pómôgać i inkszym ludzióm, a kcymy na gwôłt retnóńć côłkô planyta?
Jô jes już na isto usiotany tymi côłkimi „Dniami Ziymi”, tymi łoszkliwymi ale radymi ze sia „ekologami”, biôłymi, ziylónymi, „liberalnymi” burżujóma, kierzy medikujóm, co jedzine złe na tyj ziymi, to za knap chodniczków dlô tych, ftorzi majóm radzi pyndalować na kołach. I sturbowany jeżech tóm côłkóm tyoryjóm łociyplynia klimy, kierô stała sie już terôzki takóm ci modernóm religijóm, ja, ja religióm (!), a cowieka stôwiô sie na sztelóngu szkłódnika i pasożyta, i takigo zgola atakujóncygo i haratajóncygo ta zielónô Mamulka Gaja. To jes tyn cufal, we kierym „fanatyki religijne” wypłużajóm polityka.
Te wszyjskie łochyntole kcóm ino bezpiycznyj przestrzyni dlô swojich „volvo”, „mercedesów” cy inkszych BMW-iców. Przeca łóni majóm we rzici ta naszô planyta, bo jich ino łobłajzi snożny, wygłôskany plac do życiô, jejich wôśne strzodowisko. Tropióm sie, iże pewnygo dnioszka dóświadczóm niywygódy. Tak po prôwdzie ze tóm naszóm planytóm niy dziyje sie przeca nic złygo!
Bo kuknijcie ino. Łod pôrudziesiyńciuch lôt mómy wszandy plastikowe epy, kiej już naszym handlyróm niy nastykło dôwniyjszych tytek i papióru. I bez łostatnie lata bóło ganc ajnfach. Cowiek wlazowôł do składu, lajstnół sie bele co u jakiś handlyry, masarza, piekôrza i wszyjskie łóne szykownie pakowali, co sie fto zawinszowôł do epów. Ale to niy stykło. Znod sie jakisik łoszkliwy gizd, kiery wypokopiół blank ci nowiuśkie epy „bio-oxydegradowalne”. Ludzie, kciołech sie we tyj fyrmie wymiarkować, co to tak na isto jes ta côłko epa „bio-oxydegradowalno”. Poradziyli mi ino tela wyeklerować, co te dôwniyjsze epy bez jakiesik dwiesta lôt musieli sie we nôturze łozkłôdać a te (tfu! do dioska) „bio-oxydegradowalne” po ino dziesiyńciuch latach już sóm rozpyrskniynte na maluśke klómpki i kłopcie (niy sóm to côłke płachty plasiku), a niyskorzij blank do gróntu sie łozłożóm bez ino ... jakiesik sto dziewiyńćdziesiónt lôt!!!
I za te piyrsze kóntman, znacy jô, ty i wy, niy musieli’chmy bulić, ale za te druge ... już ja! I tu ci – jak to Miymce gôdajóm – „...ist der Hund begraben”! Styknie ino wlyjźć do pôruch sklepów sam u mie we Chorzowie na Krojce. We kôżdym bez gôdki zapakujóm ci towôr do normalnyj fóliji, do nylónbojtla abo do epy. Ale we dwiuch-trzech (niy byda gôdôł jakich, coby ryklamy jim niy robić) pakujóm – tyż bez gôdki – do „bio-oxydegradowalnych” nylónbojtli i małych epów, i kôżóm bulić ceski abo siedym-łoziym grosicków. A coby bóło jesce wicnij u jednego piekôrza sóm blank ajnfachowe epy, ale siedym grosików tyż trza bulić, bo takô terôzki mółda.
Ziymia jes do porzóndku. To ludziska na nij sóm pofyrtane i majtnióne. Ziymia ku ludzióm mô sie blank, ale to do kna dobrze. Bóła samtukej już śtyry a pół milijarda lôt tymu nazôd. Myśleliście kiejsik ło arimetrice? Planyta Ziymia – jakech pedziôł – bóła sam już śtyry a pół milijarda lôt tymu! A do pieróna! Wiela my lôt sam na tyj ziymi sóm? Sto tysiyncy lôt, dwiesta tysiyncy? We tyj ciynżkij industriji uwiónzgli my ledwa dwiesta lôt tymu nazôd. Puście sie to wszyjsko na sztich, porównejcie to do śtyruch a pół milijarda. To jes 0,005% czasu istniyniô naszyj planyty. I my mómy łopowoga myśleć, co sómy jakimsik zagrożyniym dlô tego gryfnistygo modro-zielónygo kuglika krajzujóncygo na rónd Słóńca, tyj naszyj gorkij klary? Co do ludzi, to idzie pedzieć tak: cowiek na isto niy przemoże zdziadować życiô na ziymi, choby i zamarasiół, skalół i fest zagiździôł wszyjsko naobkoło, a na łostatek pokropiół jesce to atómbómbóm. Niy take zagiżdżynia i katastrofy znô historyjô naszyj planyty. Ta naszô Ziymiô łobstowała już bez gorszyjsze prablyma niźli te, kiere stanowiół dlô nij czowiek. Przeżywała trzynsiynia ziymi, erupcjô wulkanów, roztomajte take ci ruchy „tektoniczne”, kóntinyntalne drifty, słónyczne blice, fleki na słóńcu, sumeryje magnyticzne, zwekslowanie sie biegónów magnyticznych, setki tysiyncy lôt bómbardjyrowaniô kómetóma i „asteroidami”, potopy, „tsunami”, sroge łognie, erózje, te ci prómiyniówanie kosmiczne, kolyjne „epoki lodowcowe” ... a nóm sie zdô, iże nylónbojtle i aluminianne biksy zadadzóm ci ji srogi szlag, festelnô fanga. Ta naszô planyta nikaj sie niy wybiyrô. A my JA! Chocia, my sie same sobie zabójczyj szkłódy niy zrobiymy, bo abo niy bydymy w sztandzie, abo, kiej ino móżliwóści bydóm wiynksze, niy do zwóli na to ta naszô „insztynktównô móndrość”!!!
Ludzie same, abo ino roztomajte angyjbery, stôwiajóm nôs pozycji szkłódnika i szmarocyrza atakujóncygo i haratajóncygo ta ci gryfnie zielóno Mamulka Gaja.
Zmywómy sie. Pakujymy lónty i wykludzómy sie samstónd. Niy łostawiymy po sia ani bali i śladu. Nó, możno ździebko sztyropianu abo azbystu. Możno? I to ino deczko.
A ziymia fórt bydzie tukej, kiej my sie blank stracymy. Ganc ajnfach kolyjnô sknócónô mutacjô, ślepô huliczka we rozwoju świata, bijologiczne szajśniyńcie. Planyta strzóńśnie nôs choby błecha, choby jakô mynda, nikiej powiyrzniówô łoszkliwość i niyprzijymnóść. Kcecie na isto wiedzieć jak to sie gynał robi? A dyć to spytejcie tych wszyjskich czowiecych kamratów ze antycnych Pompejów i Herkulanum, kierych przisuł wulkaniczny miôł i ształb, i zahaltowôł jich we roztomajtych dziwokich sztelóngach:
– Hej, hej, jak ci sie mô ta naszô planyta?
Spytejcie tych ze Michoacan i Mexico City, ze Armyniji, ze Kobe we Japónii, ze Syczuanu i Tangshan we Chinach, abo tych ze Agadiru we Maroku, kierych ci przisuli tysiónce tón rójinów. Nó, łopytejcie jich eźli łóni w tym tydniu czujóm sie jakimsik zagróżyniym dlô naszyj Ziymi? Abo możno tych ze Kilawea na Hawajach, co sie stôwiali swoji chałupy we sómsiydztwie wulkanu i rółzczasu medikowali po jakiymu, czamu majóm lawa we zalónie na zofie.
Ta naszô planyta bydzie samtukej jesce dugo, dugo pó nôs i ulyczy sie, retnie sie blank sama. Mô ci łona przeca taki zizdym „samonaprawiajóncy” sie – jak to gôdajóm móndroki. I luft, i ta woda łosnożóm sie, a ziymia, ta urodnô glyba bydzie juzaś jak nowô. Eźli to na isto prôwda, co plastik, nylón sie niy degradiyruje, Ziymia skupluje tyn plastik ze swojóm nôturóm i bydzie ci ... Ziymióm ze plastikym. Tyż mi mecyje!
A mie sie zdô, co Ziymia pewnikiym niy medikuje tak jak my, niy podziylô naszych uprzydzyń ku plastikowi, nylónowi. Przeca plastik stwórzyli’chmy i ugróntowali ze jeji materyji, ze jeji sztofu. Pewnikiym miarkuje, iże plastik to ci jes jedne ze jejich dziecek. Możno dała nóm zwóla, coby my sie łozmnóżyli, bo pragła, coby dló nij stwórzyć tyn plastik. Niy miarkowała jak to zbajstlować i beztóż tyż potrza ji bóło nôs. To tyż moge być łodpowiydź na te łodwiyczne pytani: „Po jakiymu my tusam sóm? Anó bez tyn plastik bezkurcyjo!
Nó, tóż plastik już tu na tyj Mamulce Ziymi jes, naszô robota szafniyntô, mogymy łostać wyhuśtane. Myśla, co tyn procys już ci sie napocznół. Niy miarkujecie tyż tego? Eźli móm być szczyry, to cosik mi sie zdô, iże ta planyta mô nôs za take letkie zagróżynie. Coś takigo, ze czym sie rółz-dwa, letko wydoli.
I jeżech pewny, co poradzi sie z tym ci, jak jedyn jedziny srogi łórganizm. Pewnikiym cosik ci tam wypokopi. A co wy byście zrobiyli, kiejbyście mieli sie łobrónić łod mrowiô doskwiyrnych stworzyni?
Hm... możno wirusy! Wirusy na isto mogóm być przidajne. Ludzie zdôwajóm sie być ulygłe ku wirusóm. Łune zawdy sie łodmiyniajóm, „mutujóm” – jak by pedziół móndrok, kiej sztudyroki wynôlejzóm medikamynt, szczypiónka na jedyn śnich. Nôjlepszyjszy bółby taki, kiery by łosłabiół tyn nasz côłki układ łodpornościowy i zrobiół go niyłodpornym, niystrzimałym na inksze choróbska, niymoce i infekcyje. A już nôjlepszij by bóło kiejby sie łozprzestrzyniôł drógóm pciówóm tak, coby ludzie byli barzij wstrzymiynźliwe przi pochaniu dziecek.
Nó ale, mómy przeca sroge łosióngniyniô „cywilizacyjne” a juzaś te wszyjskie nawiydzóne, pofyrtane łod łocieplyniô naszyj planyty (kiere rajcowali bez dwanôście dnioszków we grudniu sam u nôs we Poznaniu), tak po prôwdzie antragujóm powrót do ypoki kamiynia łupanygo. Po dobryj wóli cofinanie sie we rozwoju niy ma ci mójglich, a króm tego wóntpiã, cy kielikolwiyk taki ci zwólynnik powrotu do nôtury, sóm łod sia kciôłby łodrzyknóńć sie ze tych wszyjskich szykownych łosióngniyńć cywilizacyji, ze kierych na beztydziyń korzystô. I wiycie! Tak sie medikuja, co chwolnym łobowiónzkiym jes, i mô być ciyngiym ulypszanie, sztajfowanie cywilizacyji, ale ringowanie sie śnióm jes na isto blank bez cweku!
I prawie miôł ci na isto prezidynt Czechów Václav Klaus, kiery tuplikowôł, co we tym wszyjskim rozłajzi sie ło werbung i kabacynie, i możno wykorzystanie ekónómiczne słôbszych skuli fyjlernyj hipotyzy. A ta côłkô ONZ naciepuje kónkrytnô polityka nôjczyńścij biydnym krajóm takim jak Polska abo... Kynia. Tela ino, co tak ci we łostatycznóści idzie niyftore twiyrdzynia miyłośników łocieplyniô uważować. Kiejby byli łóne dane do naukowygo wymiarkowaniô musieli by łóne doczkać tak samo dugo, jak ta wywołano „teoria względności” Alberta Einsteina. Przeca jak dotychmiast niy ma ci ta teoryjô prawym, nikiej prawo „powszechnego ciążenia” Izaaka Newtona.

_________________
Ojgyn z Pnioków