Świętochłowice - Forum bez polityki

Po pobycie w Maroku muszę stwierdzić, że po raz pierwszy byłam naprawdę w obcym kraju. Nie piszę tego broń Boże w negatywnym odczuciu, ale taki po prostu jest fakt. Nie jestem jakimś tam wielkim obieżyświatem, wszak do pięćdziesiątki byłam zaledwie nad Balatonem, w Szwarcwaldzie i na Riwierze Makarskiej. Dopiero w ostatnich latach otwarła się możliwość częstszych wyjazdów, stąd moje porównanie. Ogólny plan odwiedzonych do tej pory państw był raczej przewidywalny, dość swojski. Większe czy mniejsze miasto, mniej lub więcej wież kościelnych (ale zawsze były), ludzie w większości ubrani w stroje niewiele od naszych się różniące.
Tu, w Maroku było obco. Przede wszystkim zauważa się górujące nad każdym ludzkim siedliskiem meczety, w dodatku wszystkie „na jedno kopyto”, bo na wzór meczetu Koutoubija z Marakeszu.



Meczet "na trasie"



Meczet Hassana II w Casablance, największy w Maroku, trzeci na świecie




Uderza wzrok strój Marokańczyków. Rzadko widzi się kobiety nie mające przynajmniej na głowie chustki, czyli hidżaba. Wiele nosi też czadory i burki. Z kolei sporo mężczyzn ubranych jest w galabiję lub dżelab czyli długą szatę koniecznie z kapturem. Fakt, że zwiedzaliśmy głównie medyny, więc takich tradycyjnych okryć było tu więcej. W nowych dzielnicach dużych miast widzi się Marokańczyków ubranych bliżej naszej tradycji. Podobnie pracownicy przykładowo galerii handlowych też noszą raczej służbowe uniformy.









W każdym razie wszystko to, wraz charakterystyczną, trochę dziką zabudową i niestety walającymi się prawie wszędzie śmieciami, dawało wrażenie obcości. Był dopiero luty, a przejście przez tę część suku czyli ichniego targowiska, gdzie handlowano mięsem, było nie lada wyzwaniem.

Poza tym Maroko to kraj murów. Ogrodzone jest niemal wszystko: każdy dom, pole uprawne, sad czy pastwisko. Nad Oceanem, bliżej Agadiru, mury są budowane z miejscowej gliny wymieszanej z trawą. Z tego materiału buduje się także domostwa. Wszystko to jest niestety bardzo nietrwałe i co jakiś czas widać rozmyty deszczem mur czy ścianę opuszczonego domu.







Przy okazji muszę dodać, że brązowo czekoladowy kolor tej gliny to jeden z tych typowych dla Maroka. Drugim istotnym jest ochra. Miałam wrażenie, że wszystkie inne kolory stanowią do tego brązu i ochry tylko domieszkę. No może poza indygo.





Kolory ziemi odzwierciedlone w budownictwie:







W Casablance, jak nazwa wskazuje, dominuje biel:



Kolory naturalne Maroka widoczne są w mozaikach i tkaninach:





Z kolei na terenach górzystych jako budulca używa się więcej kamienia.

Niemniej przepraszam, że zaczęłam od takiego trochę marudzenia na temat Maroka. Ktoś, kto przeczytał to wyżej, pomyśli: po co mam jechać do tego Maroka, skoro tam tak obco i jeszcze śmierdzi? No więc zapewniam, że warto, bo przyroda: oszałamiająca, zróżnicowana, przepiękna – rekompensuje wszystko!

Muszę jeszcze wrócić do marokańskich kolorów, w których po prostu się zakochałam. Są ciepłe, uspokajające, a nawet czuje się ich smak i zapach. Bo pojawią się jeszcze w kuchni. Ta marokańska kolorystyka widoczna jest nie tylko w budownictwie, ale we wszystkich niemal wyrobach i ozdobach.

Mozaika, ceramika i tkaniny



















Słynne marokańskie wyroby z drewna tujowego:

I jeszcze trochę torebek, biżuterii i nakryć głowy:

A jak tam jedzonko? Co jadłaś tam dobrego?

_________________
Ile razy poszedłem między ludzi, mniejszym wróciłem człowiekiem.
Seneka Starszy (Retor, Lucius Annaeus Seneca 55 r. p.n.e. - 40 r. n.e.)

Będzie jeszcze o kuchni, o targowiskach i targowaniu ( ) oraz o królu

Maroko ma jedyne w swoim rodzaju kolory, ma też niepowtarzalny zapach i smaki. Te ostatnie to oczywiście kuchnia i jej zaopatrzenie. W medynach, czyli arabskich starówkach, najważniejszym miejscem jest zawsze suk, czyli targowisko. Na suku można kupić wszystko. Jednak skoro o smakach ma być mowa, to w pierwszej kolejności chcę zaprezentować artykuły spożywcze. Zdjęcie stoiska z wielbłądzim mięsem już było, ale kupić można wszelkie inne, z wyjątkiem oczywiście wieprzowiny. Dostępne są także najróżniejsze gatunki ryb, owoce, warzywa i zioła. Wśród ziół dominuje mięta, z której herbatę pije się ciągle i wszędzie. To taki marokański rytuał.

Na targu kupuje się też produkty mniej lub bardziej przetworzone. Są więc owoce i warzywa suszone, kiszone, są nugaty, ciasteczka, przepięknie wyeksponowane przyprawy, jest pieczywo. Charakterystyczne dla Maroka jest też kupowanie głowy cukru umieszczanej w specjalnym pojemniku. Jest podawana na stół w czasie różnych ważnych uroczystości rodzinnych, także dawana jako prezent, na szczęście.

Najbardziej kojarzony z Marokiem jest charakterystyczny sposób przygotowania potraw i podawania ich na stół, czyli tadżine. Tadżine to specjalne naczynie wypalone z gliny, składające się z płaskiej misy ze szpiczastą pokrywą.



W tadżine przygotowuje się wszelkie gatunki mięs i ryb z dodatkiem warzyw i często owoców. Misę z przygotowanymi produktami stawia się na żarzących się węglach na odpowiedni czas. Potem w tym naczyniu podaje się na stół. Naczynia do tadżine występują w różnych rozmiarach. Są małe miseczki, na jedną lub dwie osoby, ale i wielkie na kilku gości. Z tych mniejszych je się bezpośrednio, z tych większych można sobie przełożyć na talerz. Potrawy przygotowywane w tadżine są przyprawiane specjalnymi mieszankami przypraw. Może ich być w zestawie nawet 12. Zawsze dominuje curry, pieprz i kmin. My jedliśmy tadżine z warzywami, na wieczorze regionalnym ze śliwkami, sezamem i migdałami, a także innym razem rybne. Każde było doskonałe.







Poza tadżine warto spróbować wszelkiego rodzaju ryb i owoców morza z dodatkiem sałatek.



Smaczne są też szaszłyczki z niewielkich kawałków mięsa nabijanych na długie szpile, zupy, najczęściej w postaci kremów. Najpopularniejsze to harira z baraniny, soczewicy i pomidorów oraz bisara z zielonego groszku.





Do wszystkiego podawane są świeżutkie, płaskie bułki najczęściej posypane ziarenkami, sosy na bazie pomidorów, kuskus oraz wyciskane soki, głownie z bardzo słodkich pomarańczy.





Jedyne co nie powala w Maroku to śniadania. Są głównie w stylu francuskim, czyli raczej na słodko: rogaliki wszelkiej maści, bagietki, masło, dżemy, słaba kawa lub herbata. Wyjątkowo w hotelach wykładano przy bagietkach nieco twardego sera. No cóż, lata francuskiej kolonizacji zrobiły swoje…